Preventieve maatregelen, waaronder verbeterde toegang tot onderwijs en een gezonde levensstijl, kunnen die trend echter keren.
Dementie is momenteel de zevende belangrijkste doodsoorzaak wereldwijd. De kans is echter groot dat de ziekte op die ladder zal stijgen. Onderzoekers komen namelijk tot de vrij zorgelijke ontdekking dat het aantal mensen met dementie explosief gaat stijgen. Zo kan het aantal gevallen tegen 2050 zelfs verdrievoudigd zijn.
Dementie
De onderzoekers voorspellen in een nieuwe studie dat halverwege deze eeuw wereldwijd zo’n 153 miljoen mensen met dementie zullen leven. In 2019 waren dat er nog 57 miljoen. Deze flinke stijging is met name het gevolg van bevolkingsgroei en vergrijzing.
Landen
Het aantal mensen met dementie zal naar verwachting in elk land toenemen. De grootste stijging zullen we waarschijnlijk in Noord-Afrika en in het Midden-Oosten gaan zien, waar het aantal gevallen met maar liefst 367 procent (van bijna 3 miljoen tot bijna 14 miljoen in 2050) zal toenemen. Qatar (1926 procent), de Verenigde Arabische Emiraten (1795 procent) en Bahrein (1084 procent) zullen de grootste toename voor hun rekening nemen. Ook in het oosten van Sub-Sahara-Afrika zal het aantal mensen met dementie explosief stijgen met 357 procent (van 660.000 in 2019 tot meer dan 3 miljoen in 2050). Deze flinke stijging wordt voornamelijk gedreven door de bevolkingsgroei aldaar.
Europa
Ook dichterbij huis, in Europa, zullen meer mensen door de slopende ziekte getroffen worden. Het aantal mensen met dementie zal hier met 74 procent stijgen (van bijna 8 miljoen in 2019 tot bijna 14 miljoen in 2050). Ook in Nederland ontkomen we er niet aan. Onderzoekers voorspellen dat het aantal gevallen in ons land zal toenemen van ruim 277.000 in 2019 naar ruim 493.000 in 2050.
Meer vrouwen dan mannen
Wereldwijd krijgen meer vrouwen dan mannen dementie. En dat zal waarschijnlijk ook in 2050 zo zijn. “Dit is niet alleen het geval omdat vrouwen vaker langer leven,” legt onderzoeker Jaimie Steinmetz uit. “Er bestaan namelijk ook aanwijzingen voor sekseverschillen in de biologische mechanismen die ten grondslag liggen aan dementie. Het lijkt erop dat de Ziekte van Alzheimer zich anders in de hersenen van vrouwen verspreidt dan bij mannen.”
Ouderdom
Hoewel dementie voornamelijk ouderen treft, is het geen onvermijdelijk gevolg van ouderdom. Een eerdere studie suggereerde bijvoorbeeld dat 40 procent van de gevallen van dementie voorkomen of uitgesteld had kunnen worden, als twaalf bekende risicofactoren beter worden aangepakt. Het gaat in dit geval om een laag opleidingsniveau, hoge bloeddruk, slechthorendheid, roken, zwaarlijvigheid op middelbare leeftijd, depressie, lichamelijke inactiviteit, diabetes, sociaal isolement, overmatig alcoholgebruik, hoofdletsel en luchtvervuiling.
Preventieve maatregelen
Volgens de onderzoekers zou verbeterde toegang tot onderwijs kunnen leiden tot maar liefst zes miljoen minder wereldwijde gevallen van dementie in 2050. Ook andere preventieve maatregelen, waaronder betere voeding en beweging, kunnen het risico op dementie verminderen. Dat dergelijke preventieve maatregelen effect hebben, blijkt volgens de onderzoekers uit de bijzonder kleine stijging van het aantal mensen met dementie in Japan. Hier zal het aantal gevallen slechts met 27 procent toenemen.
“We zouden ons meer moeten richten op preventie en beheersing van de risicofactoren voordat ze leiden tot dementie,” vindt onderzoeksleider Emma Nichols. “Zelfs kleine vorderingen kunnen al een verschil maken. In elk land zouden we dan ook de blootstelling aan de belangrijkste risicofactoren moeten verminderen. Voor de meeste landen betekent dit gezondere voeding en meer lichaamsbeweging. Ook moet stoppen met roken aangemoedigd, en de toegang tot onderwijs verbeterd worden. Daarnaast is het belangrijk dat we blijven investeren in onderzoek naar doeltreffende behandelingen om dementie te stoppen, te vertragen of te voorkomen.”
