‘Wie jong is en niet links heeft geen hart, wie oud is en niet rechts heeft geen verstand’, zeggen met name cynische oudere mensen weleens. Ook onderzoek toont aan dat mensen conservatiever worden met de jaren, maar dat komt niet per se doordat ze ouder worden.
Een nieuwe studie van onder andere de University of Pennsylvania komt tot de conclusie dat het krijgen van kinderen mensen conservatiever maakt. Dat zou komen, omdat conservatieve waarden meer gericht zijn op veiligheid en stabiliteit, wat belangrijk is voor een gezin, denken de onderzoekers. Over de hele wereld zagen ze deze conservatieve houding terug bij ouders.
Wereldwijd patroon
Het krijgen van kinderen, meer dan ouder worden, verklaart zo het wereldwijde patroon dat mensen conservatiever worden met de jaren. Hun mening over onderwerpen als abortus, ongelijkheid of nationale veiligheid werd zelfs behoudender naar mate mensen meer kinderen hadden. Het feit dat steeds minder mensen in de westerse wereld kinderen krijgen kan dus bijdragen aan een liberalisering op het gebied van sociale thema’s, zeggen de onderzoekers.
Scientias.nl sprak met hoofdonderzoeker Nicholas Kerry van de University of Pennsylvania over de studie. “Wij hebben met elf teams in tien landen aangetoond dat mensen die kinderen hebben of gemotiveerd zijn om voor hen te zorgen sociaal conservatiever zijn. Er was een robuust verband over de hele wereld, van Libanon tot aan Japan.” De onderzoekers bestudeerden ook data van het World Values Survey, verzameld gedurende 40 jaar in 88 landen. “Daaruit bleek eveneens dat ouders sociaal conservatiever waren, al waren de effecten per land heel verschillend en soms zelfs niet aanwezig.”
Huilend kind
Kerry benadrukt dat het om correlaties gaat en dus niet direct om een oorzakelijk verband. “We kunnen niet met zekerheid zeggen dat conservatieve mensen niet gewoon vaker kinderen krijgen, maar er zijn twee redenen waarom we toch denken dat het ouderschap leidt tot conservatievere denkbeelden. Ten eerste is het zo dat in Amerika en veel andere landen oudere mensen vaak conservatiever zijn. Maar corrigeer je voor ouderschap dan verdwijnt het verband. Anders gezegd: oudere kinderloze mensen zijn niet conservatiever dan jongere.
Ten tweede vonden we bewijs in experimenten die we uitvoerden. Er was een toename van sociaal conservatisme in reactie op een manipulatie met zorg voor kinderen.” Denk aan respondenten die beelden krijgen te zien van een huilend kind en daarna een conservatievere mening hebben dan voor het zien van de beelden.
Sterk effect
Hoe groot het effect was verschilde per land. “In de VS en Zuid-Korea bijvoorbeeld scoorden ouders 0,6 tot 0,7 standaarddeviaties hoger op sociaal conservatisme. Dit is een sterk verband als je kijkt naar demografische effecten in de politieke psychologie”, aldus de onderzoeker. “Maar het blijft slechts een van de factoren die politieke standpunten beïnvloedt dus het is beslist niet zo dat iedere vader of moeder conservatief wordt. Wel is het zo dat het verband in vrijwel elk land gevonden werd, alleen in India en Pakistan was er geen duidelijke relatie.”
Evolutionair perspectief
Nu rest natuurlijk de vraag: waaróm zijn ouders conservatiever? “We kunnen het niet met zekerheid zeggen, maar er zijn waarschijnlijk twee belangrijke verklaringen”, begint Kerry. “Ten eerste hebben ouders er vanuit een evolutionair perspectief belang bij om hun geliefde en mede-ouder te behouden. Daarom hebben ze meer te winnen bij een seksueel conservatieve restrictieve samenleving. Ten tweede zijn kinderen fysiek kwetsbaarder dan volwassenen. Ouders hebben dan belang bij een samenleving waar meer conformiteit is, waar criminelen harder worden gestraft en bedreigende groepen op afstand worden gehouden. Conservatief gedachtegoed zet veiligheid, stabiliteit en familiewaarden voorop en promoot morele normen die buitenechtelijke seks beperken. Dat maakt dit soort denkbeelden aantrekkelijker voor ouders.”
Liberalere wereld
Het is opmerkelijk dat het feit of we onszelf voortplanten of niet invloed heeft op onze sociaal-maatschappelijke denkbeelden. “Dat kan gevolgen hebben voor de samenleving: als ouderschap werkelijk leidt tot een toename van sociaal conservatisme dan is het mogelijk dat de toename van kinderloosheid die we zien in een aantal landen impact zal hebben op toekomstige normen en waarden.”
Kerry was erg verrast door de resultaten. “Het opmerkelijkste vind ik dat mensen helemaal niet conservatiever worden met de jaren als je ouderschap buiten beschouwing laat. Er is dit algemene idee dat mensen conservatiever worden als gevolg van cynisme dat ontstaat doordat mensen meer nare ervaringen hebben opgedaan in hun leven. Dat kan voor sommigen zo zijn, maar het blijkt beslist niet uit dit onderzoek.”
