Empathie voelen voor een robot, dat is belangrijker dan je misschien denkt. Het vergroot namelijk het vertrouwen dat we in een AI hebben. Maar hoe krijg je dat voor elkaar? Eigenlijk op dezelfde manier als bij mensen: door een robot ‘persoonlijke’ informatie te laten delen.
Je bouwt een relatie met andere mensen niet op door alleen maar over koetjes en kalfjes te babbelen. Juist persoonlijke zaken brengen je dichter bij elkaar. Dat is met een robot kennelijk niet anders. Uit nieuw Japans onderzoek blijkt dat mensen meer empathie voelen voor een online AI wanneer die persoonlijke zaken deelt terwijl hij met mensen chat.
Meer acceptatie
Door grote personeelstekorten is in Japan het gebruik van onder meer zorgrobots of robots in de bediening steeds normaler geworden. Moeilijk punt blijft echter het vertrouwen dat mensen erin hebben. Daarom wordt er onderzoek gedaan naar factoren die kunnen bijdragen aan meer acceptatie en empathie richting AI. Eerdere studies toonden al aan dat mensen meer bereid zijn robots te accepteren als ze empathie weten op te wekken. Dat geldt voor chatbots op websites, maar ook voor schoonmaakrobots of robots die lijken op een huisdier. Eerder onderzoek heeft eveneens duidelijk gemaakt hoe belangrijk het is om persoonlijke dingen te vertellen om menselijke relaties op te bouwen.
Een en een is twee, moeten de onderzoekers gedacht hebben: als een mensachtige robot persoonlijke informatie deelt dan zou dat empathie moeten opwekken bij zijn gebruikers. Om dit idee te testen, voerden de onderzoekers een experiment uit waarbij deelnemers online gingen chatten met een AI, die werd gerepresenteerd door de afbeelding van een mens of van een mensachtige robot. Tijdens de chat spraken de deelnemer en de AI met elkaar alsof ze collega’s waren die lunchpauze hadden. In elk gesprek onthulde de robot persoonlijke werkgerelateerde informatie, minder relevante informatie over een hobby of helemaal geen persoonlijke informatie.
Werkgerelateerde informatie
Uiteindelijk konden de onderzoekers de empathie van 918 deelnemers voor de AI evalueren met een standaard vragenlijst. Persoonlijke werkgerelateerde informatie bleek het effectiefst: het leverde de meeste empathie op, meer dan info over hobby’s en zeker meer dan het totaal uitblijven van een persoonlijke noot. “In deze experimentele situatie met een deelnemer en een robot waren beide collega’s van elkaar. De persoonlijke informatie over werk versterkte de gevoelens van empathie. De studie maakt dus duidelijk dat persoonlijke informatie passend bij de situatie de meeste empathie opwekt”, vertelt onderzoeker Takahiro Tsumura uit Tokio tegen Scientias.nl.
Daarbij maakte het niet uit of de AI werd afgebeeld als mens of als mensachtige robot. Dat verbaasde de onderzoeker niet. “Er zullen waarschijnlijk wel verschillen in empathie zijn vergeleken met een schoonmaakrobot of een robotarm in de fabriek, maar in dit geval had de robot in beide gevallen een mensachtig uiterlijk. Dan maakt het voor de gevoelens van empathie niet meer zoveel uit.”
Educatieve doeleinden
De ontdekking dat het mogelijk is om robots meer empathie te laten opwekken, kan belangrijk zijn voor de toekomstige ontwikkeling van AI. Laat de robot wat over zichzelf vertellen en mensen krijgen een beter gevoel bij hem, wat ook het vertrouwen in het apparaat vergroot. “Onze studie kan het negatieve beeld van robots in de samenleving veranderen en bijdragen aan toekomstige sociale relaties tussen mens en AI”, klinkt het.
Door persoonlijke informatie te delen, kan een AI bijvoorbeeld kinderen stimuleren om te leren of volwassenen om bepaalde taken uit te voeren. “Een van de verrassendste aspecten van deze studie was dat het onthullen van persoonlijke informatie in de juiste omstandigheden niet alleen leidt tot veranderingen in menselijke empathie maar ook in gedrag. In onze studie leenden deelnemers meer geld uit aan de AI naar gelang die informatie deelde die relevant was voor de situatie. Deze resultaten kunnen nuttig zijn in educatieve of interpersoonlijke simulaties”, zegt de onderzoeker tot besluit.
