Hallo?!
Al decennia wordt er actief gezocht naar buitenaards leven. Zo wordt er door SETI continu gezocht naar radiosignalen afkomstig van aliens. Het is een vrij passieve zoektocht die vooralsnog zonder resultaat is.
METI
Verschillende onderzoekers binnen SETI pleitten enkele jaren geleden dan ook voor een actievere jacht op aliens. Eentje waarbij we niet passief ons oor te luisteren leggen, maar actief signalen uitzenden naar potentieel leefbare planeten. In de hoop dat aliens die signalen opvangen en reageren. Niet iedereen binnen SETI was enthousiast en dus scheidden de voorstanders van deze actieve aanpak zich af en richtten METI op: Messaging Extraterrestrial Intelligence.
GJ 273b
En dat METI heeft nu voor het eerst een boodschap verstuurd. En wel naar GJ 273b, een potentieel leefbare planeet die rond de Ster van Luyten cirkelt. De planeet bevindt zich op zo’n 12,4 lichtjaar afstand. “Voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid zijn er drie transmissies verstuurd naar een specifieke en potentieel leefbare exoplaneet,” vertelt Doug Vakoch, president van METI. Die transmissies werden al in oktober verstuurd. Maar METI heeft de uitzending pas dit weekend bekend gemaakt.
De boodschap
Daarbij onthulde de organisatie direct welke boodschap er precies naar GJ 273b is verstuurd. “De boodschappen bestonden onder meer uit achttien muziekstukken die elk tien seconden duurden,” vertelt Vakoch. De muziekstukjes zijn speciaal voor deze gelegenheid door een handvol artiesten gecomponeerd. De boodschappen zijn bovendien zo vormgegeven dat ze duidelijk te onderscheiden zijn van de radiosignalen die van nature in de ruimte te vinden zijn. “Wij hebben een boodschap ontworpen die totaal kunstmatige elementen herbergt en die elementen herbergen weer basale informatie over ons.”
Opmaat naar meer
Zelfs als er aliens zijn op GJ 273b hoeven we niet direct een antwoord te verwachten. De boodschap zal pas in november 2030 bij de exoplaneet arriveren en moet dan natuurlijk nog door eventuele aliens ontcijferd worden. “Als er echt intelligent leven is dat in contact wil komen met de aarde, kunnen we binnen 25 jaar een antwoord verwachten,” zo meldt METI. De organisatie ziet deze eerste transmissies vooral als de opmaat naar meer. Want er zullen nog veel meer pogingen worden gedaan om aliens aan te roepen. De tweede staat momenteel gepland voor april 2018.
Radioastronoom en astrodeeltjesfysicus Heino Falcke vertelde eerder dit jaar aan Scientias.nl niet erg enthousiast te zijn over het plan. “(Ik vind, red.) het geen goed idee om met heel veel energie echt in de Melkweg bekend te maken dat wij er zijn. Je weet tenslotte nooit wat je tegenkomt (…) We weten uit de geschiedenis dat een botsing tussen twee beschavingen altijd uitvalt in het voordeel van de beschaving met grotere resources en betere technologieën. In dit geval zou dat de beschaving zijn die de ander kan bezoeken.” En dus lijkt het erop dat we bij voorbaat al aan het kortste eind trekken. “Waarom zou je willen communiceren met iemand die ons wel kan bezoeken, maar waar wij niet naar toe kunnen?”
Zorgen
Niet iedereen is enthousiast over het aanroepen van aliens (zie kader hierboven). Zo zijn sommige mensen bang dat we daarmee een hoop ellende over ons afroepen. Want waarom zouden we intelligente aliens – die mogelijk nog veel intelligenter zijn dan wij – op ons bestaan wijzen? Dat is toch vragen om problemen? METI ziet dat heel anders. Zo wijst de organisatie er bijvoorbeeld op dat wij mensen met onze radio- en televisie-uitzendingen en radarsystemen al zo’n 100 jaar straling en radiogolven de ruimte in slingeren. Dus: “Het is mogelijk dat een beschaving in ons sterrenstelsel die de technologie heeft om naar onze planeet te reizen ons lang geleden al ontdekt heeft.” Een ander argument vóór het actief proberen om contact te leggen met aliens is dat iemand moet beginnen met bewust communiceren. “Om communicatie op te zetten, moet iemand de eerste stap zetten en gaan uitzenden.” Hiermee haakt de organisatie in op de ‘Zoo hypothesis’. Deze hypothese verklaart het feit dat we nog geen aliens hebben gevonden – die in theorie toch talrijk in het universum aanwezig zouden moeten zijn – middels het idee dat aliens bewust geen contact zoeken met mensen om hun eigen evolutie en ontwikkeling te beschermen tegen interplanetaire contaminatie. Gehoopt wordt dat die aliens echter wel gaan communiceren als wij ze daar met een boodschap min of meer tot uitnodigen.
We vroegen het Vincent Icke, hoogleraar theoretische sterrenkunde bij de Sterrewacht Leiden, onlangs. En zijn antwoord staat haaks op dat van Falcke. Volgens hem is een beschaving die de moeite neemt de aarde te bezoeken – met het oog aan het enorme tijdsbestek en de moeite die daaraan vooraf is gegaan – waarschijnlijk vredelievend. “De technologische ontwikkeling die zij moeten hebben doorgemaakt om interstellair te reizen zal hun hebben geleerd dat samenwerking snellere en betere resultaten oplevert dan strijd,” aldus Icke. Verder lezen? Klik hier!
Zal het werken? De tijd zal het leren. Maar wetenschappers zijn cynisch. Zo vertelde Ignas Snellen eerder dit jaar aan Scientias.nl niet te verwachten dat radiosignalen leiden tot de ontdekking van buitenaards leven, simpelweg omdat de kans dat buitenaards leven zich vrij dicht bij de aarde bevindt, klein is. En daarmee is de kans dat wij hun radiosignalen opvangen of zij onze radiosignalen in goede orde ontvangen, dus ook klein. Snellen vertelde dan ook meer te zien in een analyse van de atmosferen van exoplaneten. Met behulp van de volgende generatie telescopen kunnen we in die atmosferen op jacht gaan naar biomarkers: stoffen die alleen in die atmosfeer kunnen zijn beland door biologische processen op de planeet.