Het doel hiervan is om een archief te creëren bestaande uit ijskernen geboord uit berggletsjers die op dit moment dreigen te verdwijnen.
Dat gletsjers over de hele wereld gestaag wegsmelten, is ondertussen geen geheim meer. Het is een proces dat wetenschappers weigeren met lede ogen aan te zien. Daarom werd het Ice Memory-project opgericht. En als onderdeel daarvan is nu 10.000 jaar oud ijs van de Alpen naar Antarctica gebracht.
Ice Memory
Het Ice Memory-project kun je een beetje vergelijken met de befaamde wereldzadenbank. In deze kluis, gelegen op 150 meter diepte in een zandstenen berg op het eiland Spitsbergen, liggen talloze zaden van heel veel verschillende planten opgeslagen. Stel dat de aarde een allesverwoestende ramp te verduren krijgt, dan zullen niet alle soorten onverhoeds van de aardbodem worden geveegd. Op dezelfde manier willen wetenschappers voorkomen dat al het ijs op aarde voorgoed verloren gaat. En dus is er een project gestart – Ice Memory – om verschillende ijskernen geboord uit berggletsjers die op dit moment dreigen te verdwijnen, op te slaan op Antarctica.
Als onderdeel van deze missie hebben wetenschappers onlangs ijskernen geboord in de Alpen. Het team reisde af naar de Gornergletsjer; een valleigletsjer aan de westkant van Monte Rosa, gelegen nabij het Zwitserse Zermatt. De gletsjer bevindt zich op maar liefst 4.500 meter hoogte en is de op één na hoogste gletsjer in de Alpen. Toch krijgt ‘ie het door toedoen van klimaatverandering zwaar te verduren en smelt langzaam maar zeker weg.
Van de Alpen naar Antarctica
Om ervoor te zorgen dat toch een stukje van de Gornergletsjer voortbestaat, besloten onderzoekers dat ook deze gletsjer in aanmerking komt voor het Ice Memory-project. Het team nam in totaal 4 monsters: twee ondiepe en twee diepe monsters geboord op meer dan 82 meter. Het betekent dat dit laatst genoemde ijs maar liefst 10.000 jaar oud kan zijn. Dit ijs zal binnenkort van de Alpen naar Antarctica overgebracht worden.
“De missie was een succes,” blikt onderzoeker Carlo Barbante terug. “Het is gelukt om twee volledige ijskernen te boren op meer dan 80 meter diepte. En dat op een hele belangrijke plek. Het team heeft goed werk afgeleverd, ondanks de barre omstandigheden zoals windstoten en sneeuw.”
Klimaatgeschiedenis
Wat het bewaren van dergelijke ijskernen zo belangrijk maakt, is dat ijs de klimaatgeschiedenis vastlegt. Het 10.000 jaar oude ijs bevat bijvoorbeeld belangrijke informatie over het toenmalige klimaat en het milieu. Het ijs is daarom van onschatbare waarde om te begrijpen hoe het gebied in de loop van de tijd is veranderd. “Ons klimaat verkeert in een noodtoestand,” zegt onderzoeker Tiziana Lippiello. “Om deze crisis het hoofd te bieden, moeten we de oorzaken begrijpen en mogelijke oplossingen vinden. Onderzoek en onderwijs zijn daarom noodzakelijk. Met het Ice Memory-project zetten we ons in om een relevante bijdrage te leveren.”
Slachtoffers
De tijd dringt. Want klimaatverandering gaat naar alle waarschijnlijkheid nog veel meer slachtoffers eisen. Zo is het duidelijk dat veel kleine gletsjers die relatief laaggelegen zijn (rond en onder de 3000 meter hoogte) heel kwetsbaar zijn. Vele zullen waarschijnlijk in de komende jaren of decennia verdwijnen. En zelfs als we onze emissies terugdringen zullen we afscheid moeten nemen van zeker acht iconische gletsjers die het tot de werelderfgoedlijst hebben geschopt.
De komende jaren zetten wetenschappers dan ook alles op alles om ijs van wegkwijnende gletsjers voor de ondergang te behoeden. Door ijskernen naar Antarctica te verschepen, hopen ze te voorkomen dat het ijs met alle informatie die het vasthoudt, voor eens en voor altijd verloren gaat.
