De eieren van zilvermeeuwen bevatten ftalaten: chemische stoffen die aan plastics worden toegevoegd om ze flexibeler te maken.
Dat schrijven Britse onderzoekers in het Marine Pollution Bulletin. Onduidelijk is nog of ftalaten van invloed zijn op de groei en ontwikkeling van de vogels die uit de eieren komen zetten.
Het onderzoek
De onderzoekers togen voor hun studie naar Cornwall en verzamelden er dertien eieren van zilvermeeuwen. In alle eieren werden ftalaten aangetroffen. De ftalaten moeten afkomstig zijn uit het lichaam van de zilvermeeuwmoeders. De vogels geven de chemische stoffen via de eieren aan hun kinderen door.
Hoe de moeders aan de ftalaten komen, is op basis van dit onderzoek niet vast te stellen, maar de wetenschappers hebben er wel ideeën over. Zo is eerder al aangetoond dat organismen die vaak door zilvermeeuwen verorberd worden, ftalaten herbergen. Wanneer zilvermeeuwen hun prooi verorberen, krijgen ze ook de ftalaten binnen. Daarnaast is bekend dat zilvermeeuwen zelf ook regelmatig plastic eten. En aangezien ftalaten tegenwoordig in bijna alle plastics zitten en daar ook weer heel makkelijk uitlekken, kunnen de chemische stoffen ook op deze manier in het lichaam van de vogels belanden. De vogels scheiden de ftalaten niet zo gemakkelijk uit; de chemische stoffen hopen zich op in het lichaam, met name in vetweefsel.
Voeding en chemische stoffen
En nu blijken de ftalaten dus vanuit de volwassen vogels ook hun weg te vinden naar het kroost daarvan. “Zilvermeeuwmoeders geven via de eieren belangrijke voedingsstoffen mee aan hun nageslacht,” stelt onderzoeker Jon Blount. Het gaat dan onder meer aan lipiden (vetten en vetachtige stoffen) en vitamines. Maar behalve voedingsstoffen geven ze dus ook ftalaten door. “De ftalaten moeten vanuit de bloedbaan – ongeveer gelijktijdig met de lipiden afkomstig uit de lever – in de dooier belanden en dat gebeurt in vrij korte tijd, enkele dagen voordat de eieren gelegd worden.”
Vervolgonderzoek
Onduidelijk is nog welke impact de ftalaten op de ontwikkelende embryo’s in het ei hebben. “Bij andere soorten is reeds aangetoond dat ftalaten het endocriene systeem (hormoonstelsel, red.) verstoren en oxidatieve stress (die tot celbeschadiging kan leiden, red.) veroorzaken en dat heeft negatieve gevolgen voor de groei en ontwikkeling.” Of dat ook bij zilvermeeuwen zo is, moet uit vervolgonderzoek blijken.
Andere soorten en stoffen
Overigens zijn zilvermeeuwen niet de enige zeevogels die hun jongen – nog voor ze uit het ei zijn – al opzadelen met de gevolgen van onze plastic vervuiling. “Ftalaten zijn ook al aangetroffen in eieren van andere zeevogels,” stelt Blount. Daarnaast kan niet worden uitgesloten dat de eieren naast ftalaten nog andere chemische stoffen afkomstig uit plastics herbergen.
Blount hoopt dat de studie mensen wakker schudt. “Ik denk dat deze data ons aan het denken zou moeten zetten over de complexe manieren waarom menselijk gedrag wilde dieren beïnvloedt. Plastic vervuiling is wereldwijd een groeiend probleem, maar vaak gaat de aandacht uit naar de zichtbare effecten daarvan, zoals dieren die in plastic verstrikt raken.” Veel minder aandacht is er tot op heden voor de chemische stoffen die in plastics zitten. “Ik denk dat we als het gaat om de onzichtbare impact die ftalaten en andere plastic bestanddelen hebben, nu nog maar het topje van de ijsberg zien.”
