Voor het eerst meerdere planeten rond een dubbelster ontdekt

Voor de allereerste keer heeft Kepler een dubbelster ontdekt waar meerdere planeten omheen draaien. Het systeem bevindt zich op zo’n 4900 lichtjaar van de aarde en bestaat uit twee sterren en twee planeten.

Bijna een jaar geleden ontdekten wetenschappers voor het eerst een planeet die om twee sterren heendraaide. Deze planeet had dus – net als de fictieve planeet waar Star Wars’ Luke Skywalker van afkomstig is – twee zonnen. Nu is voor het eerst bewezen dat rondom twee zonnen ook meerdere planeten kunnen ontstaan. “In tegenstelling tot onze zon, maken heel veel sterren deel uit van een systeem met meerdere sterren waarin twee of meer sterren om elkaar heen draaien,” vertelt onderzoeker William Borucki. “De vraag was altijd: hebben ze planeten en planetaire systemen? Deze ontdekking van Kepler bewijst van wel.” Blijkbaar zijn planetaire systemen nog diverser dan altijd al werd gedacht. “In onze zoektocht naar bewoonbare planeten, hebben we nu meer mogelijkheden gevonden voor het bestaan van leven.”

Sterren
De ene ster in het hart van het pas ontdekte systeem lijkt qua grootte sterk op onze zon, maar is aanzienlijk minder helder. De andere ster is flink kleiner dan onze zon: deze maakt slechts éénderde van onze zon uit.

Links Kepler 47c. Rechts Kepler 47b. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / T. Pyle.

Planeet
Rondom de sterren draaien twee planeten. De planeet die het dichtst bij de sterren staat – Kepler 47b – doet er iets minder dan 50 dagen over om een rondje rond de ster te volbrengen. Waarschijnlijk is deze planeet bedekt met een dikke nevel: het resultaat van een mogelijke vernietiging van methaan in de superhete atmosfeer van de planeet. De straal van deze planeet is drie keer groter dan die van onze aarde. De planeet die het verst van de sterren afstaat – Kepler 47c – doet er 303 dagen over om een rondje te volbrengen. Daarmee bevindt deze zich in de bewoonbare zone: niet te dicht bij de sterren, maar ook niet te ver weg waardoor op deze planeet vloeibaar water kan voorkomen. De onderzoekers benadrukken echter dat de planeet niet heel geschikt is voor leven. De planeet is waarschijnlijk een gasplaneet, ietsje groter dan Neptunus met een atmosfeer die bestaat uit dikke wolken waterdamp.

Kepler
De onderzoekers ontdekten de planeten met behulp van de Kepler-telescoop. Deze telescoop zoekt naar plotselinge afnames in helderheid van meer dan 150.000 sterren. Zo’n afname wijst er namelijk op dat er iets voor de ster heen beweegt. Zo kunnen planeten worden opgespoord. “In tegenstelling tot één planeet die rond één ster draait, moeten planeten rondom dubbelsterren rondom een bewegend doelwit draaien,” vertelt onderzoeker Jerome Orosz. Als een gevolg daarvan duurt een rondje niet altijd even lang. “De intervallen wezen erop dat deze sterren zich in een baan om twee sterren bevonden.”

Het pas ontdekte systeem in vergelijking met ons zonnestelsel. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / T. Pyle.

Meerdere planeten rondom twee sterren: dat is best verrassend, aangezien de omgeving rondom twee dubbelsterren niet de gemakkelijkste is om als planeet tot stand te komen, zo legt onderzoeker Greg Laughlin uit. “Volgens de huidige geaccepteerde paradigma’s is het heel lastig voor deze planeten om (rondom twee sterren, red.) te ontstaan en ik geloof dat theoretici zoals ikzelf weer terug naar de tekentafel moeten om beter te begrijpen hoe planeten ontstaan.”

Bronmateriaal

"NASA's Kepler Discovers Multiple Planets Orbiting a Pair of Stars" - NASA.gov
De artistieke impressie bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / JPL-Caltech / T. Pyle.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd