Het Kuipergordelobject – waar New Horizons dit jaar langs scheerde – heeft een inheems Amerikaanse naam gekregen die zoveel betekent als ‘hemel’.
Op 1 januari gebeurde het: de historische scheervlucht van ruimtesonde New Horizons langs het verste hemellichaam dat we ooit hebben bezocht. De verre ijsdwerg die wel wat weg heeft van een sneeuwpop werd al die tijd aangeduid als Ultima Thule (de grote romp werd Ultima genoemd en het kleinere hoofd Thule). Maar die naam wordt nu van tafel geveegd en vervangen door een passende Indiaanse term: Arrokoth.
Arrokoth
Arrokoth betekent in het Algonkisch – een inheems Amerikaanse taal – zoveel als ‘hemel’. En dat vond het team achter New Horizons een passend eerbetoon. “De naam Arrokoth weerspiegelt de inspiratie om naar de hemel te turen en vragen te stellen over de sterren en werelden buiten de onze,” legt onderzoeksleider van New Horizons Alan Stern uit. “Dat verlangen om te leren staat centraal in de New Horizons-missie.” Met toestemming van de Powhatan-stam werd de nieuwe naam voorgelegd aan de International Astronomical Union. En na goedkeuring gaat het Kuipergordelobject nu voortaan als Arrokoth door het leven.
Inheemse volken
De keus voor een inheems Amerikaanse naam is niet geheel toevallig. Het verre Kuipergordelobject werd namelijk in 2014 ontdekt vanuit de regio waar inheemse volkeren wonen. En dus leek de keuze voor de hand liggend. “De naam Arrokoth vertegenwoordigt de kracht en het uithoudingsvermogen van het inheemse Algonquiaanse volk uit de Chesapeak-regio,” vertelt Lori Glaze van NASA. “Hun erfgoed blijft een leidend licht voor iedereen die op zoek is naar de betekenis en begrip over de oorsprong van het universum en de verbinding met de mensheid.”
Kuipergordel
Arrokoth is een van de duizenden bekende kleine ijzige werelden in de Kuipergordel; een donut-vormige regio die zich voorbij de baan van Neptunus bevindt. De Kuipergordel is behoorlijk omvangrijk: naar schatting herbergt deze honderdduizenden ijzige hemellichamen groter dan 100 kilometer. Daarnaast zijn er een slordige miljard kometen te vinden. De Kuipergordel begint op zo’n 30 AU afstand van de zon en is zo’n 20 AU breed. Arrokoth is dus één van de vele ijzige objecten in een enorm uitgestrekt gebied. Het object bevindt zich op ongeveer 6,5 miljard kilometer afstand van de aarde en ligt ongeveer 1 miljard kilometer verder weg dan Pluto: de dwergplaneet waar New Horizons in 2015 langs scheerde. Nog niet eerder zijn wetenschappers in de gelegenheid geweest om een object op zo’n grote afstand van de aarde van dichtbij te bekijken.
Dankzij de flyby hebben onderzoekers een schat aan informatie over Arrokoth verzameld. Zo weten we nu dat het object vrij plat en opgebouwd is uit twee lobben. Waarschijnlijk is dit het resultaat van een zachte botsing tussen twee kleinere objecten. Arrokoth heeft verder geen manen, ringen of stofwolken en ook is er geen enkele aanwijzing dat het over een atmosfeer beschikt. Bovendien lijkt er niet zoveel variatie te zijn in de kleur en samenstelling van het oppervlak. Onderzoekers denken dat sinds zijn totstandkoming – een slordige 4,5 miljard jaar geleden – het object nauwelijks veranderd is.
Inzicht
Al deze informatie kan gebruikt worden om meer inzicht te krijgen in de Kuipergordel en bovendien in de omstandigheden van het jonge zonnestelsel. “Gegevens van Arrokoth hebben ons aanwijzingen gegeven over de vorming van planeten en onze kosmische oorspong,” zegt Marc Buie van het Southwest Research Institute. “Wij geloven dat dit oude hemellichaam antwoorden kan bevatten die bijdragen aan ons begrip over de oorsprong van het leven op aarde.”
In de maanden na de bijzondere scheervlucht hebben onderzoekers meerdere foto’s van het object vrijgegeven. Deze beelden gaven een duidelijker beeld van de algehele vorm van Arrokoth en laten talloze oppervlaktekenmerken zien. Benieuwd geworden? Bewonder ze hier en hier. Daarnaast komen we aankomend jaar nog meer te weten over het object. Naar verwachting zullen alle gegevens namelijk pas in 2020 de aarde bereikt hebben. In de tussentijd gaat New Horizons door met het uitvoeren van observaties. Het vaartuig stuift momenteel met een snelheid van bijna 53.000 kilometer per uur door de Kuiperbelt.
