Britse wetenschappers presenteren de scherpste optische microscoop ter wereld. Dankzij een nieuwe techniek kan de microscoop foto’s maken van objecten die slechts vijftig nanometer breed zien. De microscoop kan in de toekomst gebruikt worden om individuele virussen te zien. Bacteriën zijn vaak enkele micrometers lang, terwijl virussen honderd keer kleiner zijn.
Normaal gesproken kunnen objecten kleiner dan het diffractielimiet niet gezien worden. Dit komt doordat lichtgolven van nature uitspreiden, waardoor er een limiet is in hoeverre een object vergroot kan worden.
Evanescente golven
Gelukkig is er een alternatief! Dicht bij het oppervlak van een object ontstaan zogenaamde evanescente golven. Deze lichtgolven vervagen heel snel, maar ze zijn niet onderworpen aan het diffractielimiet. Dit houdt in dat evanescente golven gebruikt kunnen worden om objecten op een nog hogere resolutie te bekijken dan het diffractielimiet.
Piepkleine kralen
Professor Lin Li van de universiteit van Manchester en zijn collega’s maakten gebruik van piepkleine glazen kralen. Deze kralen zijn in staat om evanescente golven te verzamelen en ze zo te focussen dat een standaard microscooplens de golven kan zien. Een doorbraak, want normaal vervagen evanescente golven enkele nanometers boven een object.
“We hebben in het verleden microsferen (glazen kralen, red.) gebruikt om licht te focussen, zodat machines objecten kunnen zien die kleiner zijn dan de diffractielimiet”, legt Li uit. “Wij realiseerden ons dat we dit ook andersom konden gebruiken om zo de kleinste details te zien.”
Laboratoria
Li denkt dat de techniek interessant is voor wetenschappers en laboranten die cellen, bacteriën en virussen willen onderzoeken. De nieuwe methode zorgt ervoor dat onderzoek sneller gedaan kan worden dan met traditionele technieken, zoals fluorescentie microscopie.