Het regent koud intergalactisch gas op dit zwarte gat

Astronomen hebben een bijzonder kosmisch tafereel waargenomen in een groot sterrenstelsel op een afstand van één miljard lichtjaar van de aarde. In dit enorme sterrenstelsel voedt het zwarte gat zich met koude intergalactische gaswolken.

Normaal gesproken verorbert een supermassief zwart gat in het centrum van een sterrenstelsel alleen heet gas in de nabije omgeving. Het is dus opmerkelijk dat het zwarte gat in kwestie juist gevoed wordt met reusachtige wolken van koud moleculair gas.

“Hoewel het proces al enkele jaren op theoretische gronden wordt voorspeld, is dit de eerste keer dat we zien dat een superzwaar zwart gat een koude douche krijgt”, zegt astronoom Grant Tremblay van de Yale universiteit. “Het is een spannend idee dat we hier wellicht echt getuige zijn van een stortbui van galactische proporties dat een zwart gat met een gewicht van 300 miljoen zonnen voedt.”

Met dank aan ALMA
De sterrenkundigen troffen drie grote gasklompen aan, die met een snelheid van een miljoen kilometer per uur naar de kern van het sterrenstelsel razen. Iedere intergalactische gaswolk bevat genoeg materiaal om een miljoen zonnen te creëren en is tientallen lichtjaren groot. De ontdekking is gedaan door ALMA, een astronomische interferometer van 66 radioschotels. Normaal gesproken zijn dit soort objecten moeilijk te zien op zo’n grote afstand, zelfs met de fantastische resolutie van ALMA, maar toch zijn ze ontdekt. De gaswolken zorgen namelijk voor grote schaduwen door de absorptie van de millimeterstraling.

Topje van de ijsberg?
Op dit moment zijn de gaswolken 300 lichtjaar van het zwarte gat verwijderd, wat betekent dat ze – voor kosmische begrippen – snel verorbert zullen worden. Astronomen denken dat dit slechts het topje van de ijsberg is en dat er duizenden soortgelijke intergalactische gaswolken in de omgeving te vinden zijn. Het is dus zeker geen tijdelijke stortbui.

Wetenschappers zijn benieuwd of er ook andere supermassieve zwarte gaten zijn die zichzelf volstoppen met intergalactisch gas. Voor het vervolgonderzoek wordt opnieuw beroep gedaan op ALMA.