Mensen nemen het op tegen…kaketoes. En aan beide fronten worden ze zo gaandeweg steeds wijzer.
Tot die conclusie komen onderzoekers nadat ze de opmerkelijke wapenwedloop eens nader onder de loep namen. Hun bevindingen zijn terug te lezen in het blad Current Biology.
Brood
Zodra mensen in het zuiden van Sydney hun afvalcontainers aan de weg zetten, is het wachten op een ongenode gast: de grote geelkuifkaketoe. Want waar mensen van de inhoud van die container verlost willen worden, ziet de grote geelkuifkaketoe er juist brood in. Letterlijk. “Ze houden heel erg van brood,” vertelt onderzoeker Barbara Klump. En dat is in die containers vaak wel te vinden. Reden voor de kaketoes om er alles aan te doen om die containers open te maken. En dat is die vindingrijke kaketoes wel toevertrouwd; met hun snavel – en een beetje hulp van één van hun poten – wippen ze het deksel zo open. “Toen ik voor het eerst een video zag van kaketoes die afvalcontainers openmaakten, dacht ik gelijk dat dat heel interessant en uniek gedrag was, dat we eens nader moesten bestuderen.”
Leren van elkaar
In 2021 beschreven Klump en collega’s al hoe de vogels de containers openmaakten. “De kaketoes leren het door andere kaketoes te observeren,” zo vertelt Klump. “En elke groep kaketoes heeft zo’n beetje zijn eigen speciale techniek.”
Verzwaren
Mensen zitten vanzelfsprekend niet te wachten op al dat geknoei met hun afval. En in hun nieuwe studie beschrijven Klump en collega’s wat de inwoners van Sydney allemaal ondernemen om de kaketoes uit hun containers te houden.
Dat is overigens nog niet zo gemakkelijk: een kaketoe uit je container houden. Zo kunnen mensen het deksel van hun container niet dichtmaken, want dan kan de vuilniswagen de containers niet legen. Maar ook mensen zijn vindingrijk, dus die hebben daar wat op bedacht. Sommigen verzwaren het deksel met stenen of waterflessen. Anderen hebben een touwtje tussen het deksel en de container gemaakt of lege flessen of oude schoenen tussen de handvaten geduwd, zodat het deksel nog wel open kan, maar niet meer helemaal opengegooid kan worden.
Het zijn oplossingen die vaak maar tijdelijk werken, zo moeten Klump en collega’s concluderen. De kaketoes zijn namelijk niet voor één gat te vangen. Zo zagen de onderzoekers hoe de kaketoes de losse, zware objecten die mensen op hun containerdeksel legden er gewoon af duwden (zie ook het filmpje hieronder).
Zodra de kaketoes zo’n menselijke innovatie weten te omzeilen, proberen mensen op hun beurt weer iets anders, zo stelt Klump. En grappig genoeg lijken ze daarbij wel enigszins op de kaketoes. Want net zoals de kaketoes van elkaar leren om de containers open te maken, leren mensen van elkaar hoe ze hun containers het beste tegen kaketoes kunnen beschermen. “Niet alleen aan de zijde van de kaketoe vindt sociaal leren plaats, dat gebeurt ook aan de menselijke zijde,” aldus Klump. “Sommige mensen bedenken zelf nieuwe manieren om hun container te beschermen, maar veel mensen leren het in feite van hun buren of mensen verderop in de straat.”
Wapenwedloop
Het resultaat is een soort innovatieve wapenwedloop, zo schrijven de onderzoekers in het blad Current Biology. “Het sociaal aangeleerde gedrag van het openen en leegroven van afvalcontainers door kaketoes wordt beantwoord met steeds effectievere en tevens door sociaal leren verkregen beschermingsmaatregelen door mensen.”
Wie die wapenwedloop gaat winnen? Daar doet Klump geen uitspraken over. Wel voorspelt ze dat we in de toekomst meer van dit soort wapenwedlopen zullen gaan zien. Simpelweg omdat wilde dieren – door onze ongebreidelde expansiedrang – steeds vaker met mensen in aanraking komen. “Als steden groeien, zullen we meer interacties met wilde dieren krijgen. Ik hoop dat er dan een beter begrip en meer tolerantie komt voor de dieren waarmee we ons leven delen.”
