Ondertussen laten de coronamaatregelen de pinguïns ogenschijnlijk koud.
Dat stellen Britse onderzoekers nadat ze het gedrag van in dierentuinen levende pinguïns en stokstaartjes tijdens en na de eerste lockdown bestudeerden. Hun bevindingen zijn terug te lezen in het blad Applied Animal Behaviour Science.
Stokstaartjes
De onderzoekers bestudeerden pinguïns en stokstaartjes in vier verschillende dierentuinen. Ze vergeleken het gedrag van de dieren tijdens de lockdown – toen er geen bezoekers welkom waren – en na de lockdown – toen bezoekers (weliswaar mondjesmaat) weer werden toegelaten. Het onderzoek wijst uit dat de stokstaartjes na de lockdown en terugkeer van bezoekers vaker op een positieve manier de interactie met elkaar aangingen. Ze speelden bijvoorbeeld meer met elkaar en verzorgden elkaar vaker. Ook oogden ze alerter, wat er volgens de onderzoekers op kan wijzen dat ze nieuwsgierig waren naar de bezoekers die ze al zo lang niet gezien hadden. In sommige dierentuinen werden na de lockdown ook meer positieve interacties tussen mensen en stokstaartjes genoteerd. “Het is niet altijd duidelijk hoe bepaalde dieren die gewend zijn aan mensen zullen reageren op de veranderingen die we momenteel allemaal doormaken, maar het was veelbelovend om te zien dat de stokstaartjes blij waren dat ze de bezoekers weer welkom mochten heten,” aldus onderzoeker Samantha Ward.
Pinguïns
De onderzoekers bogen zich ook over het gedrag van de zwartvoetpinguïn. En dat levert heel andere resultaten op. “Hun gedrag veranderde niet in de aanwezigheid of afwezigheid van bezoekers en dat suggereert dat noch het gebrek aan bezoekers tijdens de lockdown, noch de terugkeer van bezoekers na heropening een negatief effect op de pinguïns had,” aldus onderzoeker Ellen Williams.
Het belang van het onderzoek
Eerder onderzoek suggereerde dat de interactie met bezoekers veel dierentuinbewoners goed doet. De interacties zouden verrijkend en stimulerend zijn. De unieke omstandigheden in 2020 boden onderzoekers de unieke kans om het gedrag van dierentuinbewoners zowel in aan- als langdurige afwezigheid van bezoekers te bestuderen. “De abrupte en langdurige sluiting zorgde ervoor dat dieren aan een nieuwe omgeving werden blootgesteld,” vertelt Williams aan Scientias.nl. “En anekdotisch bewijs van verzorgers suggereerde dat soorten verschillend op de sluitingen reageerden.” Sommige soorten bleken hun verblijven tijdens de lockdown bijvoorbeeld nader te verkennen. Anderen probeerden veel vaker de aandacht van verzorgers te trekken. En weer andere soorten verstopten zich voor de verzorgers. “Wij wilden dit systematisch onderzoeken en zo beter begrijpen hoe het gedrag van dieren wanneer er lange tijd geen bezoekers kwamen verschilde ten opzichte van een situatie waarin er wel bezoekers aanwezig waren. We wilden zo een beter beeld krijgen van de relatie tussen dieren en bezoekers.”
Pinguïns en stokstaartjes
De onderzoekers kozen er daarbij voor om stokstaartjes en pinguïns te onderzoeken. “Ze gaan vaak de interactie aan met het publiek en het zijn soorten die bezoekers graag zien,” licht Wiliams toe. Bovendien waren er anekdotische verhalen die suggereerden dat stokstaartjes en pinguïns het publiek tijdens de lockdown ‘misten’. “We verwachtten dan ook dat we na heropening van de dierentuinen zouden zien dat de dieren opvallend vaak de interactie met mensen aan probeerden te gaan.” Dat was voor de zwartvoetpinguïns echter helemaal niet het geval. De stokstaartjes zochten wel de interactie op, maar niet zo vaak als de onderzoekers hadden verwacht.
Primaten
In de toekomst hopen de onderzoekers het gedrag van nog meer dierentuinbewoners in aan- en afwezigheid van bezoekers te onderzoeken. “We zouden graag primaten willen bestuderen,” vertelt Williams. “Er is al veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen primaten en dierentuinbezoekers en anekdotische verhalen suggereren dat de primaten echt uitzien naar bezoekers. We willen graag achterhalen of deze anekdotes ook terugkomen in nog te verzamelen data. Daarnaast willen we ook graag vaststellen of er een verschil is tussen exotische en gedomesticeerde dieren in dezelfde dierentuinen.”
Er valt dus nog genoeg te onderzoeken. En als het aan Williams ligt, gebruiken we de unieke omstandigheden waarmee we ons geconfronteerd zien, om de relatie tussen dieren in de dierentuin en bezoekers nader te verkennen. “Wij pleiten ervoor om dieren nadat de dierentuinen weer geopend worden, langdurig te monitoren,” vertelt ze. “We kunnen zo belangrijke vragen beantwoorden omtrent de gewenning van dieren aan bezoekers en hoe dat van soort tot soort verschilt.” En als we dat helder kunnen krijgen, kunnen we die wetenschap weer gebruiken om het leven van de dierentuinbewoners waar nodig te veraangenamen. “Een beter begrip van de relatie tussen bezoekers en dieren stelt mensen in staat om dierentuinen op basis van wetenschappelijk bewijs te managen en verblijven zo in te richten dat de interactie tussen mensen en dieren prettig verloopt en geen negatieve impact heeft op het gedrag en welzijn van de dieren.”
