Met name sinds de jaren negentig van de vorige eeuw wordt de gletsjer in rap tempo dunner, zo blijkt uit diverse recordbrekende metingen.
Dat klimaatverandering een enorme impact heeft op de ijsmassa’s die de aarde rijk is, is inmiddels wel duidelijk. IJskappen op Antarctica en Groenland smelten en zee-ijs in het Arctisch gebied verdwijnt razendsnel. Daarnaast is ook van talloze gletsjers in berggebieden, zoals bijvoorbeeld de Alpen, bekend dat ze het lastig hebben. Maar wat we eigenlijk niet weten, is hoe het de hoogstgelegen gletsjers op aarde nu precies vergaat. Om daar meer duidelijkheid over te krijgen, reisden onderzoekers in 2019 af naar de Mount Everest, om daar de South Col-gletsjer onder de loep te nemen. En hun toch wel schokkende bevindingen zijn nu terug te lezen in het blad Nature Portfolio Journal Climate and Atmospheric Science.
Kettingreactie
Het onderzoek wijst uit dat de opwarming van de aarde eigenlijk een kettingreactie teweegbrengt op de South Col-gletsjer. Allereerst leiden de stijgende temperaturen tot meer sublimatie (directe verdamping van ijs of sneeuw). Dat zorgt ervoor dat de sneeuwlaag die op het gletsjerijs rust, verdwijnt. Daardoor komt het onderliggende ijs bloot te liggen. Dat ijs is een stuk donkerder dan de sneeuw en absorbeert meer warmte, waardoor het ook sneller gaat smelten.
Smelt
De onderzoeker schatten dat de gletsjer nu de sneeuwlaag weg is, op dit moment elk jaar zo’n 2 meter water kwijtraakt. In de afgelopen 25 jaar zou de gletsjer zelfs zo’n 55 meter dunner zijn geworden. Daarmee verdwijnt het ijs 80 keer sneller dan het gevormd is; aangenomen wordt dat het gesmolten ijs in een periode van zo’n 2000 jaar ontstaan is.
De onderzoekers baseren hun conclusies onder meer op data van twee weerstations die ze op 8430 en 7945 meter hoogte installeerden. Daarnaast analyseerden ze een 10 meter lange ijskern die ze op een recordbrekende hoogte van 8020 meter hadden verkregen. De data onthullen hoe belangrijk de sneeuwlaag op deze hooggelegen gletsjers is en hoe kwetsbaar de gletsjers worden als deze door sublimatie, smelt of tevens door klimaatverandering ingegeven veranderende weersomstandigheden zoals een verlaging van de luchtvochtigheid of krachtigere winden – wegvalt.
Gevolgen
De gevolgen van het dunner worden van de South Col-gletsjer kunnen – gezien de snelheid waarmee de gletsjer ijs verliest – al spoedig gevoeld worden. Zo zullen bergbeklimmers die de Mount Everest proberen te bedwingen door het wegsmelten van ijs in toenemende mate geconfronteerd worden met blootliggende rotsen die een stuk lastiger te beklimmen zijn dan rotsen die met sneeuw en ijs bedekt zijn. Ook neemt het lawinegevaar toe.
Eerder onderzoek heeft al uitgewezen dat de gletsjers in de Himalaya bijzonder snel smelten. En een aanzienlijk deel van het gletsjerijs in het berggebied zou tegen het eind van deze eeuw zelfs compleet verdwenen kunnen zijn. Wat het nieuwe onderzoek nu laat zien, is dat de opwarming niet alleen de lager gelegen gletsjers treft, maar ook de hoge gletsjers niet ongemoeid laat. “Zelfs het dak van de aarde wordt beïnvloed door antropogene opwarming,” zo concluderen de wetenschappers.
