Als het aan wetenschappers ligt, gaan ballonnen in de atmosfeer van Venus onderzoek doen naar seismische activiteit op de planeet. De ballonnen moeten gaan luisteren of Venus beeft.
Wanneer we bevingen op onze planeet willen monitoren, maken we gebruik van een seismograaf. Maar het inzetten van zo’n seismograaf op het oppervlak van Venus is geen optie. De druk op de planeet is enorm en de gemiddelde temperatuur ligt er rond de 480 graden Celsius (warm genoeg om lood te laten smelten).
Niet onmogelijk
Toch wil dat niet zeggen dat het onmogelijk is om seismische activiteit op de planeet te detecteren. Onderzoekers Stephen Arrowsmith, James Cutts en Philippe Lognonné komen namelijk met een plan. Zij stellen voor om ballonnen (of een satelliet) naar Venus te sturen en deze naar bevingen te laten ‘luisteren’.
Atmosfeer van Venus
De omstandigheden in de atmosfeer van Venus zijn een stukje aangenamer dan op de planeet zelf, zo stelt Arrowsmith. Daarnaast genereert seismische activiteit zogenoemde infrasone geluidsgolven die door ballonnen in de atmosfeer van Venus kunnen worden opgepikt. Deze geluidsgolven hebben een zeer lage frequentie (wij kunnen ze niet horen), maar kunnen met behulp van speciale apparatuur worden opgevangen. Dat blijkt uit experimenten op aarde. Vulkanen, aardbevingen, meteoren, maar ook nucleaire wapentesten kunnen we monitoren door te luisteren naar de infrasone geluidsgolven die zij genereren.
Ballon of satelliet
De ballonnen zouden op zo’n vijftig tot zestig kilometer boven het oppervlak van Venus ingezet kunnen worden. De temperatuur en druk is op die hoogte vergelijkbaar met de temperatuur en druk op aarde. Wel heeft de atmosfeer van Venus een hogere dichtheid dan de aardse atmosfeer. Maar dat is juist een voordeel: de dichte atmosfeer ‘vertaalt’ seismische golven in de infrasone golven die door de ballonnen kunnen worden opgepikt. Instrumenten aan boord van de satelliet of ballonnen kunnen infrasone golven bijvoorbeeld ‘voelen’ als fluctuaties in de druk of als een elektronverstoring in het bovenste deel van Venus’ atmosfeer. Satellieten zouden de seismische activiteit ook waar kunnen nemen in de vorm van licht (airglow).
Nader onderzoek zal moeten aantonen welke methode – ballonnen of een satelliet – het beste werkt en hoe sterk de seismische activiteit moet zijn als we deze met ballonnen of satellieten op willen merken. Dat een dergelijk onderzoek vanuit de atmosfeer van Venus interessant is, staat buiten kijf. De seismische activiteit kan ons meer vertellen over de geschiedenis en huidige toestand van het binnenste van Venus. Vervolgens is het interessant om de evolutie van het hart van Venus te vergelijken met de evolutie van het hart van onze planeet. Mogelijk kunnen we dan achterhalen waarom de aarde en Venus – die in veel opzichten op elkaar lijken – op sommige fronten sterk van elkaar verschillen. Zo kent Venus bijvoorbeeld geen tektonische platen.