Sommige zouden zich zelfs op redelijk geringe afstand van de aarde kunnen bevinden.
Sinds astronomen hebben ontdekt dat er ook buiten ons zonnestelsel planeten bestaan, heeft de mensheid zich afgevraagd hoeveel van deze zogenaamde exoplaneten net als de aarde leven herbergen. Nu zijn we dankzij een nieuwe studie weer een stapje dichterbij het antwoord. Onderzoekers hebben namelijk aan het licht gebracht dat de Melkweg naar schatting een slordige 300 miljoen leefbare planeten herbergt. En sommige van deze potentieel bewoonbare werelden zijn mogelijk zelfs onze kosmische buren!
Kepler
De onderzoekers gebruikten in de studie gegevens van NASA’s gepensioneerde planetenjager Kepler. Om een redelijke schatting te kunnen maken, keken de onderzoekers naar exoplaneten die qua grootte vergelijkbaar zijn met de aarde en dus hoogstwaarschijnlijk een rotsachtige samenstelling hebben. Daarnaast namen de onderzoekers zogenaamde zonachtige sterren in ogenschouw, die ongeveer even oud als onze zon zijn én een soortgelijke temperatuur kennen. Ten slotte bestudeerden de onderzoekers of er op een betreffende exoplaneet mogelijk vloeibaar water voorkomt. En dat leidde tot een aantal interessante conclusies.
Ruimtetelescoop Kepler staarde jarenlang naar sterren in de hoop de helderheid van een ster periodiek te zien afnemen. Zo’n regelmatige afname in helderheid kan er namelijk op wijzen dat rond die ster een planeet cirkelt die af en toe tussen Kepler en de ster in staat en een deel van het sterlicht tegenhoudt. Op 30 oktober 2018 gooide Kepler echter de handdoek in de ring, waarmee er een punt gezet werd achter negen jaar enerverend onderzoek. Tijdens zijn werkzame leven stuitte de telescoop op meer dan 2800 bevestigde planeten, met enkele duizenden andere kandidaten die nog wachten op bevestiging. Daarnaast onthulde Kepler dat er miljarden planeten in onze Melkweg bevinden en dat er zelfs meer planeten dan sterren bestaan.
De onderzoekers kwamen erachter dat ongeveer de helft van de sterren die qua temperatuur vergelijkbaar zijn met die van onze zon, een rotsachtige planeet zouden kunnen hebben waar vloeibaar water op het oppervlak voorkomt. Uiteindelijk leidde dit tot de verrassende uitkomst dat de Melkweg maar liefst 300 miljoen (!) potentieel leefbare planeten zou kunnen herbergen. Sterker nog, sommige van deze veelbelovende exoplaneten zouden zelfs onze interstellaire buren kunnen zijn. De onderzoekers ontdekten namelijk dat vier van deze potentieel leefbare exoplaneten zich binnen 30 lichtjaar afstand van onze zon kunnen bevinden. De dichtstbijzijnde bevindt zich mogelijk zelfs op ongeveer 20 lichtjaar afstand van ons vandaan.
Zijn we alleen?
Het is een uiterst spannende ontdekking. “Kepler vertelde ons al dat er miljarden planeten bestaan,” zegt onderzoeksleider Steve Bryson. “Maar nu weten we dat een groot deel van die planeten mogelijk rotsachtig en bewoonbaar is.” En dat zou er mogelijk op kunnen wijzen dat er ergens in dat immense universum nog meer levensvormen te vinden is. “Dit is de eerste keer dat we alle onderdelen in elkaar hebben gezet om betrouwbaar te meten hoeveel potentieel bewoonbare planeten er zich in de Melkweg ophouden,” zegt onderzoeker Jeff Coughlin. “We zijn weer een stap dichterbij het antwoord op de vraag of we de enigen in de kosmos zijn.”
Nauwkeuriger
De resultaten uit deze studie zijn nauwkeuriger dan andere onderzoeken naar mogelijke leefbare planeten in het heelal. Eerdere schattingen waren namelijk sterk gebaseerd op de afstand van de planeet tot zijn ster. Het nieuwe onderzoek gaat daarentegen ook na hoeveel licht van de moederster een planeet bereikt. En dat geeft weer hoeveel vloeibaar water er mogelijk op een exoplaneet voorkomt. Om dit te achterhalen, maakten de onderzoekers overigens niet alleen gebruik van Kepler-gegevens. Ook data van de Gaia-missie werden er op nageslagen. Door zowel Kepler-, als Gaia-gegevens te gebruiken, weerspiegelen de resultaten beter de diversiteit van sterren, zonnestelsels en exoplaneten in onze Melkweg.
Leven
De bevindingen geven dus eigenlijk weer welke planeten elementen kunnen bevatten die mogelijk leven ondersteunen. Dit is van essentieel belang om de oorsprong en de toekomst van leven in ons universum te bepalen. “Hoewel de resultaten geen definitieve waardes vertegenwoordigen en het bestaan van water op het oppervlak van een planeet slechts één van de vele factoren is die in verband kan worden gebracht met leven, is het buitengewoon opwindend dat we met zoveel vertrouwen en precisie hebben berekend dat dit soort werelden erg vaak voorkomen,” onderstreept Bryson.
Dat is overigens hele belangrijke informatie. “Het is heel waardevol om te weten hoe veelvuldig verschillende soorten planeten voorkomen voor het opzetten van aankomende zoekacties,” legt onderzoeker Michelle Kunimoto uit. “Onderzoeken gericht op kleine, potentieel bewoonbare planeten rond zonachtige sterren zullen afhankelijk zijn van dergelijke informatie om de kans op succes te vergroten.” We zijn er echter nog niet. Er is namelijk meer onderzoek nodig om de rol van de atmosfeer op het voorkomen van vloeibaar water op een planeet beter te gaan begrijpen. Wat de onderzoekers in elk geval wel hebben aangetoond, is dat de Melkweg stampvol zit met veelbelovende exoplaneten. Het kan echter even duren voordat we alle 300 miljoen hebben gevonden… Al laten de onderzoekers zich daar niet door uit het veld slaan. “We zien dat de Melkweg fascinerend is, vol met interessante werelden,” zegt. Bryson. “En sommige daarvan verschillen mogelijk niet eens zo gek veel van de onze.”