Handjes thuis dus!
Dat is de conclusie die onderzoekers trekken in het blad The Plant Journal. Hun experimenten met Arabidopsis thaliana wijzen uit dat zelfs de lichtste aanrakingen al een enorme impact hebben op een plant doordat deze in reactie op de aanraking een omvangrijk ‘genetisch defensief’ op gang brengt. En dat kost energie. Energie die de plant vervolgens niet kan gebruiken om te groeien.
Energie
“Zelfs de lichtste aanraking van een mens, dier, insect of zelfs van planten die elkaar door toedoen van de wind aanraken, roepen een enorme genetische reactie op in de plant,” vertelt onderzoeker Jim Whelan, verbonden aan het La Trobe Institute for Agriculture and Food, onderdeel van La Trobe University. “Binnen dertig minuten na de aanraking verandert zo’n tien procent van het genoom van de plant. Dat kost enorm veel energie en dat gaat ten koste van de groei van de plant. Als de plant herhaaldelijk wordt aangeraakt, kan de groei van de plant tot wel 30% afnemen.”
Open vragen
Hoewel de bevindingen gebaseerd zijn op experimenten met slechts één soort – Arabidopsis thaliana, oftewel de zandraket – gaan de onderzoekers ervan uit dat deze representatief zijn voor de meeste andere plantensoorten en gewassen. Hoewel in dit stadium nog onbekend is waarom planten zo gevoelig zijn voor aanraking, geeft de studie wel meer inzicht in de genetische mechanismen die op gang komen als een plant wordt aangeraakt. En dat is belangrijk; het biedt ons wellicht de mogelijkheid om met die genetische mechanismen aan de slag te gaan en planten te ontwikkelen die minder gevoelig zijn voor aanraking en dus beter groeien.
Voor we echter aan planten gaan sleutelen, is het belangrijk dat we eerst vaststellen hoe belangrijk de reactie op aanraking voor planten is. “Als we varianten gaan telen die minder gevoelig zijn voor aanraking, moeten we eerst begrijpen welke consequenties dat kan hebben,” aldus Whelan. “Bijvoorbeeld: kan het zijn dat planten die beter bestand zijn tegen aanraking, vatbaarder zijn voor ziektes, omdat een cruciaal defensiemechanisme is weggenomen?”
Nog niet zo heel lang geleden werden planten gezien als vrij eenvoudige, statische en passieve organismen. Maar in de afgelopen decennia is dat beeld door het ene na het andere onderzoek onderuit geschoffeld. Zo blijken planten niet alleen actief in staat te zijn om hun omgeving waar te nemen, maar ook op die omgeving te reageren. Bovendien zijn planten – onder meer middels een uitgebreid schimmelnetwerk onder de grond – in staat om met elkaar te communiceren. Daarnaast zijn er verschillende – niet onomstreden – studies die suggereren dat planten een ‘geheugen’ hebben en kunnen tellen. Wil dat dan zeggen dat planten eigenlijk heel intelligent zijn? We vroegen het bioloog Vincent Merckx, verbonden aan Naturalis. Lees hier wat hij erover te zeggen heeft.
