Eenzame planeet wordt mogelijk ook in eenzaamheid geboren

eenzame planeet

Het universum kent vele eenzame planeten: planeten die zonder ster door het leven gaan. Lang dachten astronomen dat deze planeten niet altijd eenzaam waren, maar pas op latere leeftijd uit hun zonnestelsel werden geschopt. Nieuw onderzoek toont echter aan dat eenzame planeten ook in eenzaamheid – en dus zonder de aanwezigheid van een ster – geboren kunnen worden.

Als het gaat om de totstandkoming van planeten, zijn wetenschappers het er wel een eind over eens. Planeten ontstaan uit protoplanetaire schijven. Deze schijven vormen zich rondom jonge sterren en bestaan onder meer uit stof. Dat stof klontert samen en vormt uiteindelijk een planeet.

Alleen
Maar met die theorie in gedachten zijn eenzame planeten lastig te verklaren. Eenzame planeten zijn planeten die niet rond een ster draaien, maar helemaal alleen zijn. Wetenschappers stelden altijd dat deze planeten wel rond een ster ontstaan waren, maar op een bepaald moment uit hun zonnestelsel zijn gegooid. Een nieuw onderzoek trekt die theorie nu in twijfel door aan te tonen dat sommige eenzame planeten wel eens in eenzaamheid tot stand kunnen zijn gekomen.

De onderzoekers bestudeerden de Rosettenevel: een enorme gas- en stofwolk op zo’n 4600 lichtjaar van de aarde

Globuletten
De onderzoekers bestudeerden de Rosettenevel: een enorme gas- en stofwolk op zo’n 4600 lichtjaar van de aarde. In de nevel bevinden zich meer dan honderd kleine wolkjes. “Wij noemen die globuletten,” vertelt onderzoeker Gösta Gahm. “Ze zijn heel klein, met een diameter kleiner dan vijftig keer de afstand tussen de zon en Neptunus.” Uit eerder onderzoek bleek dat de meeste van deze globuletten een planetaire massa hebben. “Nu hebben we nog betrouwbaardere metingen van de massa en dichtheid en we hebben ook precies kunnen meten hoe snel ze zich ten opzichte van hun omgeving bewegen.”

WIST U DAT…

…onderzoekers vermoeden dat er voor elke ster in onze Melkweg 100.000 eenzame planeten in ons sterrenstelsel te vinden zijn?

Instorten
Uit het onderzoek van Gahm en collega’s blijkt dat de globuletten een grote dichtheid hebben. Ook hebben de meeste globuletten een kern met een enorme dichtheid. “Dat vertelt ons dat veel van deze globuletten onder hun eigen gewicht zullen instorten en eenzame planeten zullen vormen,” legt onderzoeker Carina Persson uit. “De meest massieve exemplaren kunnen zogenoemde bruine dwergen vormen.” De globuletten hebben bovendien haast. Ze bewegen zich met een snelheid van zo’n 80.000 kilometer per uur voort. “We denken dat deze kleine, ronde wolken afgebroken zijn van de hoge, stoffige gaspilaren die door de intense straling van jonge sterren ontstaan zijn.” De straling van hete sterren in het hart van de nevel duwt de losse wolkjes vervolgens uit het hart van de nevel. Uiteindelijk worden de wolkjes zelfs uit de nevel geworpen.

Onze Melkweg moet in zijn historie miljoenen nevels zoals de Rosettenevel geteld hebben. Die nevels kwamen en gingen. En in al die nevels bevonden zich globuletten. “Als deze kleine, ronde wolken planeten en bruine dwergen vormden, dan moeten deze als kogels in de Melkweg zijn weggeschoten,” stelt Gahm.

Bronmateriaal

"Free-floating planets may be born free" - Chalmers.se
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / JPL-Caltech.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd