Na de belangrijke testvlucht inmiddels herhaaldelijk te hebben uitgesteld, lijkt zelfs stormschade de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie er dit keer niet van te kunnen weerhouden de langverwachte terugkeer naar de maan in te zetten.
Morgenochtend om 7.04 uur (Nederlandse tijd) moet het dan echt gaan gebeuren: NASA’s nieuwe draagraket – het Space Launch System – kiest samen met NASA’s nieuwe ruimtevaartuig – Orion – het luchtruim, om vervolgens koers te zetten richting de maan.
Testvlucht
Het is een proefvlucht, bedoeld om zowel de draagraket als het (onbemande) ruimtevaartuig te testen. Maar tegelijkertijd is het ook zoveel meer dan dat. Het is namelijk ook het startschot van het langverwachte Artemis-programma, dat de komende jaren moet uitmonden in de menselijke terugkeer naar de maan.
Maar voor de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie enkele astronauten in ruimtevaartuig Orion zet, wil deze natuurlijk eerst weten of het ruimtevaartuig en de draagraket eronder ook echt naar behoren werkt. En dat wordt uitgezocht tijdens Artemis I: de missie die dus morgen van start moet gaan.
De vlucht naar de maan…
Tijdens deze missie zal de onbemande Orion-capsule naar de maan vliegen, het maanoppervlak tot een afstand van zo’n 97 kilometer naderen en vervolgens de zwaartekracht van onze natuurlijke satelliet gebruiken om zo’n 64.000 kilometer voorbij de maan te vliegen. Deze afstand is zo’n 48.000 kilometer verder dan het vorige record van Apollo 13. Kortom, de bestemming is een verre, retrograde baan rond de maan. In totaal zal de missie 42 dagen in beslag nemen en zal er maar liefst 2,1 miljoen kilometer afgelegd worden.
…en terugkeer naar de aarde
Minstens zo spannend als de vlucht naar de maan, is vervolgens de terugkeer naar de aarde, waarbij Orion de atmosfeer met een snelheid van zo’n 40.000 kilometer per uur zal binnendringen en in korte tijd tot ongeveer 480 kilometer per uur vertraagd moet worden. Hierbij kunnen de temperaturen waaraan Orion wordt blootgesteld, oplopen tot zo’n 2800 graden Celsius. Het is de vuurdoop van Orions hitteschild. Eenmaal door de atmosfeer heen gedrongen, moeten vervolgens de parachutes van Orion openklappen om een relatief zachte plons in de Stille Oceaan mogelijk te maken.
Uitstel
De spannende testvlucht van SLS en Orion heeft lang op zich laten wachten; eigenlijk hadden de draagraket en het ruimtevaartuig in augustus al gelanceerd moeten worden. Problemen met één van de vier raketmotoren en een waterstoflek gooiden echter roet in het eten. En ook een tweede lanceerpoging – begin september – moest door een waterstoflek worden geannuleerd. NASA koos ervoor de problemen eens goed onder de loep te nemen en de lancering uit te stellen naar eind september. Maar orkaan Ian dwong NASA rond die tijd om de raket en het ruimtevaartuig van het lanceerplatform te halen en veilig binnen te zetten; de lancering moest opnieuw worden uitgesteld. En NASA besloot deze door te schuiven naar 14 november. Maar met de aanstormende orkaan Nicole werd de lancering uiteindelijk toch weer doorgeschoven naar 16 november.
Lichte schade
Morgen dus, en wel om 7.04 uur (Nederlandse tijd). Helemaal ongeschonden zijn het Space Launch System en Orion – die tijdens Nicole wel op het lanceerplatform zijn blijven staan – niet uit de strijd gekomen. Eerder deze week maakte NASA bekend dat er lichte stormschade is. Zo is er bijvoorbeeld wat loszittende kit gespot. Maar NASA ziet daarin geen reden de testvlucht af te blazen; zelfs als de kit loskomt, is de kans dat dat tot kritieke problemen leidt, heel klein. En dus wordt er morgen gewoon gelanceerd. Tenminste: zoals het er nu naar uitziet. De lancering kun je hieronder live volgen.
Cruciale vlucht
Wat wel vaststaat, is dat de testvlucht – ongeacht wanneer deze plaatsvindt – spannend én cruciaal wordt. Voor het eerst gaan het Space Launch System en Orion de ruimte in en zal dus duidelijk moeten worden of ze daar net zo goed functioneren als nu gehoopt en verwacht wordt. Om dat vast te stellen, zal tijdens de testvlucht een enorme hoeveelheid data worden vergaard, waaruit moet blijken of onder meer de communicatie-, voortstuwings-, navigatiesystemen, maar ook dat belangrijke hitteschild van Orion naar behoren werkt. Pas als alles bewezen goed functioneert, kan namelijk de volgende stap worden gezet: Artemis II. Tijdens deze missie zullen astronauten in Orion plaatsnemen en langs de maan scheren. Het is opnieuw de opmaat naar meer; tijdens Artemis III (vooralsnog gepland voor 2025) zullen astronauten – zo’n 56 jaar na de eerste maanlanding – daadwerkelijk terugkeren naar het oppervlak van de maan.
Welbeschouwd is het volledige Artemis-programma eigenlijk de opmaat naar nóg meer. Uiteindelijk moeten de bemande vluchten naar de maan namelijk uitmonden in de oprichting van een basis op de maan, waar astronauten gedurende langere tijd kunnen vertoeven. Het doel is om zo kennis en ervaring op te doen die van pas komt wanneer NASA het vizier richt op Mars: het eerstvolgende hemellichaam waar de Amerikanen in de nabije toekomst mensen naartoe willen sturen.
