Ook dwergplaneten hebben hoge bergen. In 2015 arriveerde de Dawn-ruimtesonde bij dwergplaneet Ceres en fotografeerde daar deze reus: Ahuna Mons.
Het zonnestelsel telt naast acht planeten ook nog vijf dwergplaneten. Dit zijn Pluto, Eris, Makemake, Haumea en Ceres. Ceres is de enige dwergplaneet in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter. De andere dwergplaneten bevinden zich in de Kuipergordel achter de baan van Neptunus.
De meeste planetoïden in de hoofdgordel hebben een onregelmatige vorm. Ceres is met een diameter van 950 kilometer best groot en heeft daardoor een bolle vorm, net zoals alle planeten en veel manen. Tot 2015 was er nog weinig bekend over de dwergplaneet, maar dankzij de Dawn-missie zijn wetenschappers veel meer te weten gekomen over dit bijzondere hemellichaam.
Zo heeft Ceres een berg. Dat is best bijzonder, want verder is Ceres zo goed als vlak. In eerste instantie was onduidelijk hoe de vier kilometer hoge berg was ontstaan. “Niemand verwachtte een berg op Ceres en zeker geen berg zoals Ahuna Mons,” vertelt onderzoeker Chris Russell. Later kwamen wetenschappers erachter dat de berg door cryovulkanisme is ontstaan.
Als je de onderstaande foto ziet van Ahuna Mons lijkt het net alsof iemand een gat heeft gegraven op Ceres en de hoop ernaast niet heeft opgeruimd.
Heldere vlekken op Ceres
Ruimtesonde Dawn heeft nog meer bijzondere structuren gespot. Zo trof het ruimtevaartuig mysterieuze heldere vlekken aan op het oppervlak van de dwergplaneet. “We kunnen concluderen dat de intense helderheid van deze vlekken te wijten is aan de reflectie van zonlicht door zeer reflecterend materiaal op het oppervlak, mogelijk ijs,” vertelt onderzoeker Christopher Russell. De witte vlekken zijn rijk aan natriumcarbonaat. Dit natriumcarbonaat komt uit de zoute ondergrondse waterreservoirs van Ceres. Daarmee lijkt Ceres een beetje op sommige manen van Jupiter en Saturnus, die ook waterrijke werelden zijn.
In 2018 viel het doek voor Dawn. Het ruimtevaartuig was na een reis van elf jaar door zijn brandstof heen. De sonde cirkelt momenteel ‘levensloos’ rond de dwergplaneet en zal de komende decennia niet neerstorten op Ceres. Zo blijft het oppervlak onaangetast.
Hoewel Dawn zelf met pensioen is, laat de ruimtesonde een berg aan gegevens achter waar onderzoekers de komende tijd nog wel even zoet mee zijn. “De datasets van Dawn zullen nauwkeurig doorgespit worden om te onderzoeken waar en wanneer leven in ons zonnestelsel zich zou kunnen hebben gevormd,” zegt onderzoeksleider Carol Raymond.
