En dat is onze schuld.
Eén van de beroemdste katten ter wereld was toch wel Grumpy Cat; een zogenoemde ‘cybercelebrity’ die bekend werd vanwege haar permanent chagrijnige gezichtsuitdrukking. De kat heeft door de jaren heen voor veel hilariteit en grappige memes gezorgd, die de hele wereld over gingen. Blijkbaar vinden we een norse kat bijzonder geestig. Maar dat heeft tevens een keerzijde.
Gefokt
De vraag naar katten met een bepaalde gezichtsuitdrukking is ondertussen enorm toegenomen. Het betekent dat er nu bijvoorbeeld veel meer kopieën van Grumpy Cat op aarde te vinden zijn. Maar misschien gaan we hierin net een stapje te ver. Zo is ondertussen bekend dat sommige kattenrassen meer kans hebben op bepaalde lichamelijke gezondheidsproblemen als gevolg van de manier waarop ze zijn gefokt. Brachycefale katten bijvoorbeeld – die met hele platte gezichten – kunnen bijvoorbeeld problemen krijgen met hun ogen en ademhaling.
Communicatie
Maar dat is niet het enige. “Onze studie suggereert dat sommige aanpassingen niet alleen de fysieke gezondheid van katten beïnvloeden, maar ook hun communicatieve vaardigheden,” stelt onderzoeksleider Lauren Finka. “In de loop van de domesticatie van de kat hebben we hun fysieke uiterlijke vorm enorm veranderd. Onze voorkeur voor bepaalde kenmerken die we schattig vinden of vergelijkbaar zijn met de uitdrukkingen die we bij mensen herkennen – zoals een fronsende, chagrijnig gezicht – hebben mogelijk onbedoeld het vermogen om zich duidelijk uit te drukken en te kunnen communiceren, verstoord.”
Studie
De onderzoekers analyseerden in hun studie de gezichten van 19 populaire kattenrassen – waaronder de pers, bengaal, Noorse boskat, Egyptische mau, Devon Rex en de Schotse vouwoorkat. Ze bestudeerden ongeveer 100 afbeeldingen van elk ras. Hoewel de verschillende kattenrassen allemaal neutrale uitdrukkingen op de foto’s hadden – waardoor de gezichtsspieren technisch gezien consistent hadden moeten blijven – ontdekten de onderzoekers aanzienlijke variaties, wat illustreert hoe selectief fokken in de loop van de tijd het gezicht van katten heeft veranderd.
Het betekent dat sommige kattenrassen nu zo gefokt zijn, dat ze beperkt worden in hun gezichtsuitdrukkingen. Hierdoor kunnen ze vervolgens moeilijker effectief communiceren met hun baasjes of soortgenoten. “Veel eigenaren zullen zich bewust zijn van de verschillende gezichtsuitdrukkingen die hun katten vertonen,” zegt Finka. “Deze gezichtsuitdrukkingen kunnen veranderen afhankelijk van wat de kat nodig heeft of hoe hij zich voelt. Onze bevindingen suggereren nu echter dat deze signalen verstoord zijn.”
Aangepast
Het komt erop neer dat een neutrale gezichtsuitdrukking van het ene ras er nu hetzelfde uitziet als de uitdrukking van pijn of ongemak bij een ander ras. Bovendien is het nu lastig te achterhalen wanneer een kat echt even niet lekker in zijn vel zit. En dat kan tot communicatieproblemen leiden. “Als bepaalde rassen onbedoeld zijn uitgekozen om er chagrijnig uit te zien, zullen we bijvoorbeeld eerder geneigd zijn om deze katten meer aandacht te geven dan ze zouden willen,” legt Finka uit. “En omgekeerd kunnen we niet meer zien wanneer ze daadwerkelijk pijn en onze hulp nodig hebben. Katten kunnen daarnaast ook moeite hebben om met elkaar te communiceren, wat kan leiden tot meer conflicten in huizen waar meerdere katten leven.”
Al met al heeft het fokken met katten met bepaalde gezichtsuitdrukkingen behoorlijk wat consequenties. Want het betekent dat we mogelijk niet meer in staat zijn om nuttige informatie uit hun gezichtjes op te maken. Iets waar we ons misschien niet altijd bewust van zijn, als we weer een grappig filmpje van een chagrijnige kat voorbij zien komen.
