De zeespiegel kan abrupt enkele meters stijgen, beweert een internationaal team van wetenschappers. Dit gebeurde 15.000 jaar geleden namelijk al een keer rondom het continent Antarctica.
“De veranderingen die we nu zien lijken op de situatie zoals die 14.700 jaar geleden was”, vertelt klimaatwetenschapper Michael E. Weber. Toen veranderde de circulatie van de atmosfeer naar de oceaan, waardoor er twee lagen ontstonden in de oceaan. De bovenste laag van het water was koud, terwijl de laag daaronder juist warm was. Deze omstandigheden zorgen ervoor dat ijskappen sneller smelten dan wanneer de koude en warme lagen gemixt zijn. Dit is precies wat wetenschappers nu zien rondom Antarctica.
“De opwarming van de aarde zorgt ervoor dat landijs in bepaalde delen van Antarctica smelt, waardoor er veel water naar de oceanen stroomt”, legt de Australische klimaatonderzoeker Chris Fogwill uit. “De bovenste laag koelt hierdoor af, terwijl de laag daaronder opwarmt. Deze onderste laag zorgt ervoor dat gletsjers – zoals in de Amundsenzee – sneller smelten.”
IJskernen
De klimaatwetenschappers hebben ijskernen geanalyseerd om te achterhalen hoe de omstandigheden vroeger was. De Antarctische ijskernen vormen op die manier een soort klimaatarchief. De onderzoekers kwamen erachter dat het ijs recentelijk acht keer eerder snel is gesmolten, namelijk tijdens de overgang van de laatste ijstijd naar een warmere periode. “De laatste keer dat het ijs abrupt smolt was 14.700 jaar geleden”, beweert Weber. “In een paar eeuwen tijd steeg de zeespiegel minimaal drie meter.”
Wanneer gaat het gebeuren?
“De grote vraag is of de ijskap nu net zo snel gaat reageren op oceaanveranderingen als 14.7000 jaar geleden”, vertelt co-auteur Nick Golledge. De tijd zal het leren. Onlangs waarschuwden onderzoekers dat de zeespiegel in het jaar 2500 mogelijk vijftien meter hoger is dan nu. Dit zou een ramp zijn voor veel laaggelegen steden.