Een grote internationale oefening moet ons voorbereiden op het onvermijdelijke.
Talloze kraters op aarde getuigen van het feit dat er in het verleden behoorlijk grote ruimtestenen op de aarde zijn gebotst. Sommige van die inslagen hadden catastrofale gevolgen. Denk bijvoorbeeld aan de inslag die zo’n 66 miljoen jaar geleden plaatsvond en waarbij talloze soorten – waaronder ook alle dinosaurussen – uitstierven. En de recente explosie van een meteoroïde boven het Russische Tsjeljabinsk herinnert ons eraan dat ruimtestenen ook vandaag de dag een reële dreiging vormen. Reden genoeg om ons – voor zover dat mogelijk is – op het onvermijdelijke voor te bereiden. Maar hoe doe je dat?
Zoeken
Nou, bijvoorbeeld door actief te zoeken naar aardscheerders – planetoïden in de buurt van de aarde – en hun baan in kaart te brengen. In de hoop dat we potentieel gevaarlijke planetoïden vroeg genoeg ontdekken (zie kader). Maar met het tijdig ontdekken van potentieel gevaarlijke planetoïden zijn we er nog niet. Want stel dat we er eentje vinden. Wie moet dan welke stappen zetten om de mensheid te redden?
Stel dat een planetoïde op aarde afstevent, kunnen we daar dan iets aan doen? In theorie lijkt het wel mogelijk te zijn om ons te verweren, bijvoorbeeld door de baan van de planetoïde te veranderen. Het vereist echter wel dat we de planetoïde lang voor deze op aarde inslaat, ontdekken. Het wijzigen van de baan van een planetoïde kost namelijk veel tijd. En ook een wat explosievere oplossing – de planetoïde opblazen voor deze op aarde stort – vereist wel enige planning. Kortom: we lijken alleen een kans te hebben als we een potentieel gevaarlijke planetoïde jaren voor deze echt een gevaar gaat vormen, ontdekken.
Fictief scenario
Om daar duidelijkheid over te krijgen, wordt elke twee jaar een soort generale repetitie gehouden waarbij planetoïde-deskundigen wereldwijd bijeenkomen en net doen alsof er een planetoïde op de aarde afstevent. Deze Planetary Defense Conference vindt dit jaar opnieuw plaats en wel tussen 29 april en 3 mei. Het – volledig fictieve! – scenario waarmee de deskundigen dit jaar aan de slag gaan, is reeds bekend en luidt als volgt:
– Op 26 maart 2019 ontdekken wetenschappers een nieuwe planetoïde die de naam 2019 PDC krijgt.
– Over de planetoïde is weinig bekend, maar afgaand op de helderheid lijkt het om een vrij groot exemplaar te gaan (tussen de 100 en 300 meter breed). De planetoïde wordt daarom aangeduid als ‘potentieel gevaarlijk’.
– Op 27 maart 2019 komen ESA en NASA al met enkele data waarop 2019 PDC op aarde zou kunnen inslaan. De kans op een inslag blijkt het grootst te zijn op 29 april 2027. De kans dat 2019 PDC op die dag inslaat, is 1 op 50.000.
– Onderzoekers blijven de planetoïde vanzelfsprekend monitoren. En een maand na de ontdekking hebben ze al zo’n goed beeld van de baan van de planetoïde dat de kans op een inslag kan worden bijgesteld. Op 29 april 2019 – de eerste dag van de Planetary Defence Conference dus – wordt duidelijk dat de kans dat 2019 PDC op 29 april 2027 op aarde inslaat aanzienlijk groter is dan gedacht. Namelijk: 1 op 100.
Hoe de situatie zich verder ontwikkelt, zal tijdens de conferentie blijken. De deelnemers worden elke dag met nieuwe informatie geconfronteerd en moeten op basis daarvan hun plannen maken en bijstellen.
Volg het!
Wat de Planetary Defence Conference van dit jaar bijzonder maakt, is dat het voor het eerst mogelijk is om de verrichtingen van de deelnemers via social media te volgen. Via het twitterkanaal @esaoperations wordt de voortgang de wereld in geslingerd. Ook worden er vanaf 29 april updates gepubliceerd op ESA’s Rocket Science blog.
“Gelukkig komen inslagen van middelgrote en grote planetoïden niet vaak voor,” aldus onderzoeker Detlef Koschny die ook deelneemt aan de conferentie. “Maar dat betekent ook dat we niet zoveel kansen hebben om onze reactie op deze heel reële, maar tegelijkertijd onwaarschijnlijke, dreiging. Het inslagscenario van dit jaar is een heel unieke kans om – in realtime – zo’n planetoïde-inslag door te nemen.”
