Wetenschappers hebben een bijzondere vondst gedaan in Brazilië. Ze troffen er vier nieuwe soorten insecten aan die hun geslachtsdelen ‘geruild’ hebben. De vrouwelijke insecten hebben een penis. De mannetjes een soort vagina.
Dat schrijven onderzoekers in het blad Current Biology. De vier soorten behoren allemaal tot het geslacht Neotrogla en leven in grotten in Brazilië. “Hoewel een wisseling van geslachtsrollen al bij verschillende dieren is waargenomen, is Neotrogla het eerste voorbeeld waarbij ook de penis bij het andere geslacht te vinden is,” vertelt onderzoeker Kazunori Yoshizawa.
Tijdens het paren
Wanneer de insecten paren – zo’n paarpartij duurt al snel veertig tot zeventig uur – stoppen de vrouwtjes hun penis (zie de afbeelding helemaal bovenaan dit artikel) in een kleine vagina-achtige opening in het lichaam van de mannetjes. Zodra het vrouwtje in het lichaam van het mannetje is, wordt haar geslachtsdeel groter en haakt ze zich in het lichaam van het mannetje met behulp van talrijke stekeltjes aan het mannetje vast. Toen de onderzoekers probeerden om een parend mannetje en vrouwtje uit elkaar te halen, bleek hoe stevig het vrouwtje het mannetje vasthoudt: ze trokken de buik van het bovenlijf van het mannetje los en de penis van het vrouwtje zat nog altijd heel stevig in de onderbuik van het mannetje verankerd.
Waarom heeft de vrouw een penis?
De grote vraag is natuurlijk: waarom hebben deze insecten van geslachtsdelen gewisseld? Waarschijnlijk heeft het te maken met de omgeving waarin de insecten leven. Daarin is voedsel schaars. Wanneer vrouwtjes hun penis in het lijfje van de mannetjes steken, ontvangen ze niet alleen sperma, maar ook voedingsstoffen. Hierdoor zou het voor de vrouwtjes gunstig zijn om met zo veel mogelijk mannetjes te paren.
In de toekomst kunnen de vier nieuwe soorten gebruikt worden om nieuwe theorieën omtrent conflicten tussen de geslachten en de evolutie van geheel nieuwe eigenschappen (zoals een penis bij een vrouwtje) te bestuderen. “Het is belangrijk om te achterhalen waarom – van alle dieren die van geslachtsrol gewisseld zijn – alleen in het geslacht Neotrogla de vrouwtjes een vrij uitgebreide penis ontwikkeld hebben,” stelt onderzoeker Yoshitaka Kamimura.