BepiColombo scheerde vanmorgen rakelings langs onze planeet. En maakte er een laatste kiekje van.
Toen de Europese en Japanse ruimtevaartorganisatie ‘hun’ BepiColombo in 2018 lanceerden, wisten zij dat het geen definitief afscheid was. Twee jaar later zou de sonde – die uiteindelijk bij Mercurius moet aanmeren – zich weer even in de buurt van de aarde begeven voor een zogenoemde zwaartekrachtsslinger. Hierbij wordt de zwaartekracht van de aarde gebruikt om de koers van de sonde zodanig te wijzigen dat deze zich in 2025(!) uiteindelijk in de correcte baan om Mercurius kan nestelen.
Foto
En gisteren was het dan zover; de sonde scheerde rakelings langs onze aarde. Op het moment dat de afstand tussen BepiColombo en de aarde het kleinst was, zat er slechts 12.700 kilometer tussen. Een mooi moment voor BepiColombo om zijn thuisplaneet – voor de allerlaatste keer – van relatief dichtbij te vereeuwigen. Het resulteert in een mooie foto van een planeet die er anno 2020 in veel opzichten heel anders uitziet dan toen BepiColombo deze in 2018 verliet.
Schaduw
De scheervlucht van BepiColombo langs zijn thuisplaneet verliep volgens het boekje. Spannend was het wel. Want kort na het moment waarop de afstand tussen de aarde en de sonde het kleinst was, dook BepiColombo in de schaduw van onze planeet. Dat betekende dat er – voor het eerst sinds de lancering in 2018 – geen direct zonlicht op de zonnepanelen van de sonde vielen. Om te voorkomen dat dat problemen op zou leveren, had men de accu’s aan boord van BepiColombo voorafgaand aan de scheervlucht helemaal opgeladen. Ook waren verschillende componenten aan boord van de sonde voorafgaand aan het moment waarop deze in de schaduw van onze planeet dook, wat extra opgewarmd. “Het is altijd zenuwslopend om te weten dat de zonnepanelen van een ruimtesonde niet baden in zonlicht,” aldus Elsa Montagnon, verbonden aan ESA. “Toen we zagen dat de zonnecellen weer een elektrische stroom genereerden, wisten we dat BepiColombo eindelijk uit de schaduw van de aarde was en er klaar voor was om zijn interplanetaire reis te vervolgen.”
De duik in de schaduw van de aarde was niet het enige wat deze scheervlucht uitdagend maakte. Zo moest men in aanloop naar en tijdens de scheervlucht ook in de controlekamer in Darmstadt (Duitsland) de voorgeschreven social distancing-maatregelen in acht nemen. Dat betekent dat er aanzienlijk minder personeel ter plekke was en het personeel dat er was afstand van elkaar moest houden. Dat maakte de scheervlucht, waarbij nauw moet worden samengewerkt, ietsje lastiger. Maar het is uiteindelijk dus allemaal goedgekomen; ESA laat weten dat de maatregelen geen nadelig effect hebben gehad op de scheervlucht.
BepiColombo haast zich nu van de aarde vandaan en zal ook niet meer in de regionen van onze planeet terugkeren. De sonde is momenteel onderweg naar Venus, waar deze in oktober nog een zwaartekrachtsslinger van zal krijgen. Daarna volgen er nog zeven zwaartekrachtsslingers: nog één van Venus en zes van Mercurius zelf. Naar verwachting kan BepiColombo zich in december 2025 in een baan om Mercurius nestelen. Het is een behoorlijk lange reis. Maar zowel de Europese als Japanse ruimtevaartorganisatie doen graag wat moeite om Mercurius van dichtbij te kunnen bestuderen. De binnenste planeet van ons zonnestelsel heeft namelijk nog heel veel geheimen. En BepiColombo moet die gaan ontrafelen. De sonde zal daartoe – zodra deze bij Mercurius is aangekomen – twee orbiters loslaten die in een baan om de planeet gaan cirkelen. De missie moet onder meer onthullen hoe Mercurius is ontstaan, welke geologische processen er op de planeet spelen en hoe de planeet precies in elkaar steekt.
Terwijl BepiColombo zich naar zijn eindbestemming haast, kunnen wij nog even genieten van de foto’s die de sonde vandaag en gisteren maakte. Want ook voorafgaand aan het moment waarop de afstand tussen de aarde en de ruimtesonde het kleinst was, maakte de sonde nog enkele foto’s van onze planeet. ESA heeft ze achter elkaar gezet, waardoor we kunnen zien hoe de sonde onze planeet – met een snelheid van meer dan 100.000 kilometer per uur(!) – nadert. “Deze foto’s maken nederig,” vindt Günther Hasinger, verbonden aan ESA. “Ze laten onze planeet zien, ons thuis dat we delen, in één van de zorgwekkendste en meest onzekere perioden die velen van ons ooit hebben meegemaakt. Wij zijn onderzoekers die ruimtevaartuigen inzetten om het zonnestelsel en het universum te verkennen en te zoeken naar onze oorsprong. Maar we zijn bovenal mensen, die voor elkaar zorgen en samen een planetaire noodsituatie te lijf gaan. Wanneer ik naar deze foto’s kijk, herinneren ze me aan de kracht en veerkracht van de mensheid en aan de uitdagingen die we aankunnen als we samenwerken. Ik hoop dat de foto’s jullie ook hoop geven voor onze toekomst.”
