Wanneer wij op reis gaan, plannen we vaak van tevoren een route. Orang-oetans doen hetzelfde, zo blijkt uit onderzoek. De apen plannen de route die ze willen gaan afleggen soms wel een dag van tevoren en ‘bespreken’ de route met hun soortgenoten.
Volwassen mannelijke orang-oetans slaken luide kreten om vrouwtjes aan te trekken en concurrenten op afstand te houden. Vrouwtjes die de luide kreten heel vaag horen, reageren erop door dichterbij te komen. De concurrentie die aan de schreeuwende man ondergeschikt is, reageert precies andersom: als deze de kreet heel hard hoort, haast ‘ie zich bij de orang-oetan vandaan.
Logisch
“Om het effect van deze kreten te optimaliseren, zou het logisch zijn als de mannetjes laten weten waar ze in de toekomst heen zullen gaan,” vertelt onderzoeker Carel van Schaik. En het onderzoek van Van Schaik en zijn collega’s wijst erop dat orangoetans die kennis inderdaad op voorhand hebben en delen.
Richting
De onderzoekers bestudeerden enkele jaren op rij orang-oetans op Sumatra. “We zagen dat de mannetjes enkele uren op rij in dezelfde richting reisden als waarin ze geroepen hadden.” Soms slaakten de orang-oetans vlak voor het slapengaan een kreet. En de richting van die kreet bleek dan gelijk aan de richting waarin de orang-oetan de volgende dag ging reizen. De andere orang-oetans reageerden de volgende dag op de kreet die ze de avond ervoor gehoord hadden, zelfs als die kreet ‘s ochtends niet nog eens herhaald werd.
Soms pasten de orang-oetans hun route tijdens het wandelen iets aan. En ook die verandering kondigden ze aan. En wel door een kreet te slaken die duidelijker aangaf waar ze heen zouden gaan. “Ons onderzoek maakt duidelijk dat wilde orang-oetans niet in het hier en nu leven, maar zich de toekomst voor kunnen stellen en hun plannen zelfs aan kunnen kondigen.”
