Het is het enige bekende stelsel waar drie planeten rond een dubbelster cirkelen.
In 2012 werd het Kepler-47-Stelsel voor het eerst waargenomen. En het stelsel sprong er gelijk uit. Want het was de allereerste keer dat er een dubbelster werd ontdekt waar meerdere planeten omheen draaiden. De onderzoekers troffen destijds twee planeten aan: Kepler47-b en Kepler47-c. Maar nu wordt er een derde aan het rijtje toegevoegd, waarmee het stelsel veruit het meest interessante dubbelster-systeem is.
Kepler-47d
De nieuw ontdekte planeet heeft de naam Kepler-47d gekregen en bevindt zich tussen de andere twee planeten in. Daarnaast blijkt de planeet verrassend groot te zijn in vergelijking met zijn twee broers. “We hadden zeker niet verwacht dat dit de grootste planeet in het systeem zou zijn, het was bijna schokkend,” zegt onderzoeker William Welsh. Daarnaast verschillen de planeten ook qua temperatuur. Zo heeft Kepler-47d een temperatuur van 10 graden Celsius, terwijl Kepler-47c ongeveer 32 graden Celsius is. De binnenste planeet is veel heter, daar is het oppervlak zo’n 169 graden Celsius.
Detectie
De planeten in het systeem zijn door ruimtetelescoop Kepler gedetecteerd. Deze ruimtetelescoop staarde langdurig naar sterren in de hoop dat de helderheid van deze sterren regelmatig afnemen. Deze ‘dipjes’ in de helderheid van sterren kunnen namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe tussen de moederster en Kepler in staat en een deel van het zonlicht tegenhoudt. Maar hoewel het bestaan van Kepler47-b en Kepler47-c jaren geleden al werd bevestigd, liet Kepler-47d even op zich wachten. “We zagen wel hints van een derde planeet in 2012, maar we hadden meer gegevens nodig om er zeker van te zijn,” legt onderzoeksleider van de studie Jerome Orosz uit.
Het Kepler-47-Stelsel bevindt zich op zo’n 3340 lichtjaar van de aarde in het sterrenbeeld Zwaan. De binnen-, midden- en buitenste planeten zijn respectievelijk 3,1, 7,0 en 4,7 keer zo groot als de aarde. Daarnaast kost het hen respectievelijk 49, 87 en 303 dagen om een rondje rond de dubbelster te voltooien. De sterren zelf cirkelen in zo’n 7,45 dagen rond elkaar. Eén van de twee is vergelijkbaar met onze zon, de andere heeft ongeveer eenderde van de massa van onze zon.
Dichtheid
De ontdekking van de nieuwe planeet levert ook weer nieuwe kennis op over het bijzondere stelsel. Zo weten onderzoekers nu bijvoorbeeld dat de planeten in dit soort systemen een zeer lage dichtheid hebben. De dichtheid is namelijk minder dan die van Saturnus; de planeet in ons zonnestelsel met de laagste dichtheid. En dat terwijl de temperatuur op de planeten vrij mild is.
“Het werk bouwt voort op een van de meest interessante ontdekkingen van Kepler,” zegt astronoom Jonathan Fortney, niet betrokken bij het onderzoek. “En dat is dat dicht op elkaar gepakte planeten met een lage dichtheid veel voorkomen.” Hoe de planeten in het Kepler-47-Stelsel precies zijn ontstaan, is niet bekend.