‘Mogelijk leefbare planeet Gliese 581d bestaat toch wel’

gliese581d

De mogelijk leefbare planeet 581d werd in 2009 ontdekt. Vijf jaar later stelde men dat de planeet toch niet bestond. En nu – een jaartje verder – zijn wetenschappers er zeker van dat Gliese 581d rond de ster Gliese 581 te vinden is.

Opgewonden waren onderzoekers toen ze de planeet Gliese 581d ontdekten. Het was namelijk de eerste planeet die de boek inging als mogelijk leefbaar. Maar in de zomer van 2014 maakte die opwinding plaats voor teleurstelling: onderzoekers telden dat Gliese 581d waarschijnlijk helemaal niet bestond. Het signaal dat de ontdekkers van Gliese 581d voor een planeet hadden aangezien, zou in werkelijkheid veroorzaakt worden door de ster zelf.

Toch wel?
Maar wetenschappers van de Queen Mary University of London en University of Hertfordshire geven de burger weer moed. Ze zijn er namelijk zeker van dat Gliese 581d wél bestaat. De claim dat de planeet niet bestaat, zou volgens deze onderzoekers gebaseerd zijn op een verkeerde analyse van de voorhanden zijnde gegevens.

Gliese 581g

Niet alleen het bestaan van Gliese 581d werd vorig jaar ontkracht. Ook een andere planeet rond deze ster zou niet bestaan: Gliese 581g. Met name dat laatste kwam als een schok: Gliese 581g werd gezien als de beste kandidaat voor buitenaards leven die tot op heden buiten ons zonnestelsel is ontdekt. In het blad Science wordt Gliese 581d nu dus in ere hersteld. Hoe het met Gliese 581g zit? Dat blijft nog even onduidelijk.

De methodiek
Om te begrijpen wat er precies gaande is, moeten we eerst even kijken naar de manier waarop Gliese 581d in 2009 werd ontdekt. De planeet werd gespot met behulp van een spectograaf. Dit instrument bestudeert de ster waar wellicht planeten omheen cirkelen en stelt vast of de ster ‘wiebelt’. Een ster kan namelijk gaan wiebelen als een planeet die rond een ster cirkelt met zijn zwaartekracht aan de ster trekt. Kortom: een wiebelende ster kan erop wijzen dat rond die ster een planeet cirkelt. In 2009 ontdekten onderzoekers dat Gliese 581 wiebelde en stelden ze dat rond de ster een planeet moest cirkelen: Gliese 581d. Vorig jaar stelden onderzoekers echter dat het gewiebel dat wetenschappers in 2009 zagen niet het resultaat is van een planeet die rond Gliese 581 cirkelt. In plaats daarvan zou het gewiebel veroorzaakt zijn door activiteiten op de ster zelf. Vrijwel direct werd het bestaan van Gliese 581d door onderzoekers wereldwijd van tafel geveegd.

Te snel
Maar daar zijn we te snel mee geweest, zo stellen onderzoekers nu. Ze twijfelen aan de methodes die gebruikt zijn om het bestaan van Gliese 581d te ontkrachten. Die methodes werken prima wanneer we van doen hebben met grote planeten die ook een groot effect op hun ster hebben. Maar de methode is veel minder betrouwbaar wanneer we van doen hebben met kleine planeten, zoals Gliese 581d. De onderzoekers gebruikten daarom een andere methode om het signaal dat van Gliese 581d afkomstig zou zijn, te toetsen. En ze zijn er zeker van dat het signaal echt is en dus veroorzaakt wordt door de aanwezigheid van een planeet en niet door activiteiten op de ster zelf.

“Er is altijd discussie onder wetenschappers over de manier waarop we gegevens interpreteren, maar ik ben er zeker van dat Gliese 581d al die tijd gewoon in een baan rond Gliese 581 heeft gedraaid,” stelt onderzoeker Guillem Anglada-Escudé. De onderzoeker benadrukt tegelijkertijd dat het belangrijk is om te weten of Gliese 581d bestaat. “Het bestaan (of niet-bestaan) van Gliese 581d is belangrijk, omdat het de eerste aardachtige planeet is die in de leefbare zone rond een andere ster is aangetroffen en dienst doet als een referentiegeval voor de Doppler spectroscopie.”

Bronmateriaal

"‘Habitable’ planet GJ 581d previously dismissed as noise probably does exist" - Qmul.ac.uk
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door Tyrogthekreeper (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd