En als al die soorten ten onder gaan, raken we ook zo’n 15,6 miljard jaar(!) aan evolutionaire geschiedenis kwijt, zo waarschuwen onderzoekers.
Nadat onderzoekers zich eerder al bogen over het risico op uitsterven dat vogels, amfibieën en zoogdieren lopen, is nu eindelijk ook in kaart gebracht hoe dat voor reptielen zit. Wetenschappers stelden voor 10.196 reptielensoorten vast hoe zij ervoor staan en de resultaten – gepubliceerd in het blad Nature – zijn weinig hoopgevend.
Uitsterven
Zo blijken zeker 1829 reptielensoorten met uitsterven bedreigd te worden. De grootste verliezen dreigen daarbij voor soorten die tot de krokodillen en schildpadden gerekend kunnen worden. Van alle krokodillensoorten wordt 57,9 procent met uitsterven bedreigd. Voor de soorten die onder de schildpadden vallen, is dat 50 procent.
Redenen
Dat de reptielen er slecht voor staan, heeft verschillende redenen, stelt onderzoeker Neil Cox. “Omdat reptielen zo divers zijn, hebben ze in een breed scala aan leefgebieden ook met een breed scala aan bedreigingen te maken.” Zo hebben de hierboven al even aangehaalde krokodillen en schildpadden vooral te lijden onder de jacht, terwijl reptielen elders weer onder druk staan door ontbossing, de opkomst van invasieve soorten, verstedelijking of klimaatverandering.
Droge gebieden versus bos
Temidden van al die bedreigingen werd tot voor kort aangenomen dat reptielen in drogere, woestijnachtige gebieden – waar de diversiteit het grootst is – ook de grootste risico’s lopen. Maar de nieuwste studie schetst een ander beeld. Waar in droge gebieden ongeveer 14 procent van de reptielen met uitsterven bedreigd wordt, is dat in beboste gebieden zo’n 30 procent.
Gedeelde smart
In de bossen hebben reptielen te lijden onder ontbossing. Het is zorgwekkend, maar er gloort voor deze reptielen wel hoop. Zo wijzen de onderzoekers erop dat naast reptielen ook vogels, zoogdieren en amfibieën in beboste gebieden om dezelfde redenen onder druk staan. “Dat is goed nieuws,” stelt onderzoeker Bruce Young. “Want het betekent dat de uitgebreide inspanningen die geleverd worden om bekendere bosdieren te beschermen waarschijnlijk ook bijdragen aan de bescherming van veel reptielen.”
Actie is vereist
Tegelijkertijd betekent dat echter niet dat we achterover kunnen leunen. Want er valt in bosgebieden – maar zeker ook daarbuiten – als het om behoud van (reptiel)soorten gaat nog veel te winnen. “Er is een veelzijdig plan nodig om alle reptielsoorten, met al die evolutionaire historie die ze vertegenwoordigen, te beschermen,” stelt Cox.
Want als we niets doen, dreigen dus meer dan 1800 soorten verloren te gaan. En daarmee raken we, zo benadrukken de onderzoekers, ook zo’n 15,6 miljard jaar(!) aan evolutionaire geschiedenis – gekenmerkt door ontelbare aanpassingen die reptielen in staat stellen om in zo’n breed scala aan leefgebieden te functioneren – kwijt. “Van schildpadden die ademen via hun genitaliën tot kameleons ter grootte van een kikkererwt: reptielen zijn een eclectische groep,” stelt Mike Hoffmann, verbonden aan de Zoological Society of London. “Veel reptielen, zoals de Tuatara (een hagedis en het enige nog levende lid van een afstammingslijn die reeds in het Trias, zo’n 200-250 miljoen jaar geleden ontstond, red.) en Nieuw-Guinese tweeklauwschildpad, zijn een soort levende fossielen en het verlies ervan zou niet alleen het einde inluiden van een soort die een unieke rol speelde in zijn ecosysteem, maar ook het einde van een miljarden jaren oude evolutionaire geschiedenis.”
