Tropische wespen in het zuidoosten van Azië kunnen gezichten herkennen. En wanneer ze een gezicht zien dat ze niet herkennen en hun kolonie wil binnendringen, vallen ze aan. Dat hebben onderzoekers ontdekt.
De onderzoekers bestudeerden wespen van de soort Liostenogaster flavolineata. Deze wespen leven met hun familie in een nest en honderden van deze nesten kunnen samengeklonterd een soort ‘stad’ vormen. Maar lang niet iedereen in die stad heeft goede bedoelingen. Soms kan een wesp uit de buurt proberen om een nest waar hij niets te zoeken heeft binnen te dringen en grondstoffen te stelen. De wespen zijn daar echter op voorbereid, zo tonen onderzoekers aan. Ze blijken vrienden en vijanden te herkennen aan de hand van hun geur én gezicht.
Zicht en geur
Veel insecten kunnen familieleden herkennen aan de geur (van de kolonie) die zij bij zich dragen. Maar L. flavolineata gaat nog een stap verder, zo blijkt uit experimenten. Wanneer de wesp alleen af kon gaan op de geur van andere wespen, was de kans groter dat deze een vijand voor een vriend aanzag. Maar wanneer de wesp enkel afging op wat hij zag, was de kans groter dat hij een vriend voor een vijand aanzag. Beide situaties zijn natuurlijk niet zo gunstig. Maar daar heeft de wesp wat op bedacht, zo leggen de onderzoekers uit. Hij gaat af op geur én het gezicht van de ander, maar vindt het herkennen van het gezicht daarbij belangrijker. “Deze wespen kunnen gezichtsherkenning en geur gebruiken om te bepalen of een andere wesp een vriend of vijand is,” vertelt onderzoeker David Baracchi. “Helaas zijn zowel zicht als geur niet onfeilbaar, dus nemen ze geen enkel risico en vallen alle wespen waarvan ze het gezicht niet herkennen, aan.”
Oeps…
In dat scenario kan het dus wel eens gebeuren dat een wesp per ongeluk een vriend aanvalt. Maar dat is nog altijd gunstiger dan wanneer deze per ongeluk een vijand over het hoofd ziet. Bovendien zien de wespen wanneer ze een vriend aanvallen vaak al snel in dat ze verkeerd bezig zijn en breken de aanval af alvorens ze de ander schade hebben toegebracht.
Al met al is het verbazingwekkend dat de wespen tot gezichtsherkenning in staat zijn, zo benadrukt onderzoeker Lars Chittka. “Deze resultaten laten maar weer eens zien hoe opmerkelijk het gedrag en de cognitie van deze sociale insecten met hun kleine brein is.”