Windmolens, kerncentrales, zonneparken: wellicht hebben wij ze straks niet meer nodig. Bacteriën op de bodem van de Noordzee maken zelf elektriciteit. En nu blijkt dat ze overal zijn!
De lange draadvormige bacteriën zijn in 2010 door Deense onderzoekers ontdekt. Ze zijn honderd keer dunner dan een haar en vormen een langgerekte spaghettisliert van duizenden cellen die elektronen aan elkaar doorgeven. Hierdoor zijn ze levende batterijen. Nederlandse en Belgische wetenschappers van het NIOZ en de Vrije Universiteit Brussel ontdekten dat deze bacteriën niet alleen in de Noordzee voorkomen, maar overal!
“Ik geloofde de Denen niet,’ onthult Filip Meysman in een case van het NWO. “Maar toen detecteerden we het proces ook in ons eigen laboratorium, in experimenten die eigenlijk voor een ander doel waren opgezet. Daarna gingen we gericht op zoek in de Noordzee en het Deltagebied en we ontdekten dat er op de zeebodem écht bacteriën voorkomen die elektriciteit maken.”
“Door gericht op zoek te gaan in de Noordzee en het Deltagebied, hebben we ontdekt dat er in de zeebodem écht bacteriën voorkomen die elektriciteit maken”, legt onderzoeksleider professor Filip Meysman uit. “We zijn erachter gekomen dat deze micro-organismen op veel plekken in de oceaan voorkomen, zoals in mangrove moerassen, de zeebodem onder visboerderijen en zelfs in hydrothermale bronnen in de diepe oceaan. Het toont aan dat er nog steeds echt nieuwe ontdekkingen kunnen plaatsvinden in de zeebodem, zelfs hier in de Noordzee.”
Samenwerkende cellen
Normaal gesproken is er één universele regel voor cellen. En die luidt: iedere cel maakt zijn eigen energie. Dit geldt echter niet voor de nieuw ontdekte bacteriën. Verschillende cellen van de bacterie werken samen voor hun energievoorziening, waardoor er dus elektronen over grote afstand verplaatst worden. Meysman: “Het verandert volledig ons beeld van hoe cellen kunnen samenwerken. Het is alsof je twee broers hebt, waarvan de ene alleen inademt en de andere alleen uitademt. Het toont aan hoe inventief biologische evolutie kan zijn.”
Smartphone met bacterieaccu?
De grote vraag is nu: kunnen we bacteriën straks gebruiken om ons van energie te voorzien? Een lastige vraag, want wetenschappers weten nog niet precies hoe dit trucje werkt bij bacteriën. Maar, zo vult Meysman aan, “wellicht draait uw smartphone binnen tien jaar wel op minuscule geleidende bacteriedraadjes”. We wachten in spanning af!