Dat blijkt uit experimenten waarbij onderzoekers de temperatuur van een piepklein stukje van de oceaan ophoogden.
De onderzoekers togen naar het Rothera-onderzoeksstation, te vinden op het Antarctisch Schiereiland. Vervolgens plaatsten ze een soort verwarmingselement op de zeebodem nabij het onderzoeksstation. Dat element verwarmde een dun laagje water erboven. De onderzoekers zorgden ervoor dat de temperatuur van het water één of twee graden Celsius hoger uitviel dan de temperatuur van het omringende water. Dat zijn heel reële opwarmingen: verwacht wordt dat het water door toedoen van klimaatverandering binnen 50 jaar één graad warmer is. En binnen 100 jaar zou de temperatuur van het water zelfs twee graden hoger kunnen zijn.
Significant verschil
De onderzoekers wilden met hun experiment – “het meest realistische opwarmingsexperiment in de oceanen totnogtoe” – achterhalen welke impact dergelijke opwarmingen op de Antarctische Oceaan en het leven daarin hebben. En de resultaten zijn verbazingwekkend, stelt onderzoeker Gail Ashton. “Ik verwachtte niet zo’n significant waarneembaar verschil.” Maar dat was er wel. “Ik heb bijna mijn hele carrière gewerkt in gematigde klimaten waar gemeenschappen nog veel grotere fluctuaties in temperatuur ervaren en had niet zo’n reactie verwacht op een opwarming van slechts 1 graad.”
Mosdiertjes
Onder de warmere omstandigheden (1 graad Celsius warmer) veranderden de gemeenschappen die in het water te vinden waren. De biodiversiteit nam af en niet alle soorten waren nog langer ongeveer even goed vertegenwoordigd. In plaats daarvan gingen mosdiertjes de dienst uitmaken. Bovendien bleken sommige mariene wormen aanzienlijk groter te worden: hun lichaamslengte nam gemiddeld met 70 procent toe.
Grote verschillen
Wanneer de onderzoekers het water 2 graden opwarmden, werd nog duidelijker zichtbaar dat elke soort weer anders op de opwarming reageert. Soms bleek de reactie van soorten op opwarming zelfs afhankelijk te zijn van de leeftijd van individuen en het seizoen. Over het algemeen kan gesteld worden dat soorten in de Antarctische zomer sneller groeien door opwarming.
De ontdekkingen suggereren dat klimaatverandering een veel groter effect heeft op de mariene ecosystemen nabij de zuidpool dan gedacht, zo is in het blad Current Biology te lezen. Naarmate de planeet opwarmt, zullen sommige soorten het aanzienlijk beter en anderen het aanzienlijk slechter gaan doen. In de nabije toekomst hopen onderzoekers dezelfde methodiek onder meer ook los te laten op de wateren rondom de Noordpool.