Nog nooit ging het in de afgelopen 12.000 jaar zo hard als het in de 21e eeuw naar verwachting zal gaan.
Als we onze uitstoot van broeikasgassen niet snel aanpakken, zal er in de komende eeuw meer Groenlands ijs smelten dan in de afgelopen 12.000 jaar. Tot die ontnuchterende conclusie komen onderzoekers in een nieuwe studie gepubliceerd in het prestigieuze vakblad Nature. De bevindingen plaatsen de hedendaagse smelt in historische context en laten zien hoe extreem en ongebruikelijk de verwachte verliezen in de komend eeuw zullen zijn.
Studie
In de studie maakten de onderzoekers gebruik van modellen om het verleden, heden en de toekomst van de Groenlandse ijskap te begrijpen. Hiervoor vertrouwde het team op nieuwe, gedetailleerde reconstructies van het oude klimaat en valideerde het model tegen echte metingen van de huidige en vroegere grootte van de ijskap. Om de nauwkeurigheid van het nieuwe model te testen, vergeleken de onderzoekers hun resultaten met historisch bewijs. De gemodelleerde gegevens kwamen goed overeen met veldwerk en satellietmetingen die in de afgelopen decennia uitgevoerd zijn.
12.000 jaar
Uiteindelijk rolde daar een interessante, maar tevens zorgwekkende conclusie uit. “We hebben ons begrip van hoe abnormaal de toekomstige verandering in Groenland zal zijn aanzienlijk verbeterd,” zegt onderzoeker Joshua Cuzzone. En de resultaten liegen er niet om. Zo komen de onderzoekers tot de ontnuchterende conclusie dat de Groenlandse ijskap deze eeuw een ten tijde van het Holoceen ongeëvenaarde smelt te wachten staat. “In feite hebben we onze planeet zo sterk veranderd, dat de snelheid waarmee de ijskap deze eeuw gaat smelten hoger ligt dan alles wat we in de afgelopen 12.000 jaar hebben gezien,” stelt onderzoeker Jason Briner.
Dit betekent echter niet dat we de gevolgen lijdzaam moeten afwachten. “Als de wereld op ‘energiedieet’ gaat en doelstellingen uit het Parijse klimaatakkoord worden nagestreefd, voorspelt ons model dat de smelt op de Groenlandse ijskap slechts iets hoger zal liggen dan wat we in de afgelopen 12.000 jaar hebben meegemaakt,” vertelt Briner. Maar dan moet er wel wat gebeuren. “Zorgwekkender is dat onder een scenario met hoge emissies – het scenario dat de Groenlandse ijskap nu volgt – de snelheid waarmee het ijs smelt vier keer hoger zou kunnen liggen dan de hoogste waarden die in de afgelopen 12.000 jaar de revue hebben gepasseerd.”
Natuurlijke variatie
Ondertussen is het geen geheim meer dat de Groenlandse ijskap smelt en dat gletsjers zich bovendien steeds sneller terugtrekken. “Een veelgestelde vraag is echter: hoe weet je nou dat dit geen onderdeel is van de natuurlijke variabiliteit van de ijskap?” zegt onderzoeker Nicolás Young. En op die vraag hebben onderzoekers nu een antwoord. Want nog nooit ging het in de afgelopen 12.000 jaar, waarin heel wat klimaatschommelingen hebben plaatsgevonden, zo hard als het in de 21e eeuw naar verwachting zal gaan. Het betekent dat ons dus echt wat aan te rekenen valt. “Ik denk dat dit de eerste keer is dat huidige Groenlandse ijskap stevig in een langetermijncontext is geplaatst,” aldus Young.
Tijdlijn
Dankzij de studie beschikken we nu over een belangrijke tijdlijn waarin het verleden, heden en de toekomst van de Groenlandse ijskap in is uitgezet. “Er bestonden al wel studies die de invloed van broeikasgassen op de aardse temperatuur lieten zien,” vertelt Briner. “Maar nu hebben we voor het eerst een lange tijdlijn van de gevolgen van die temperatuur – in de vorm van de smelt op de Groenlandse ijskap – in het verleden tot het heden en de toekomst. En wat het laat zien is verbazingwekkend.”
Ondanks de alarmerende resultaten stellen de onderzoekers dat het nog steeds mogelijk is om het tij te keren. Want als we nu actie ondernemen om onze uitstoot te verminderen, kan dit de afname van het ijs op belangrijke ijskappen vertragen en de stijging van de zeespiegel verminderen. “Onze bevindingen zijn opnieuw een wake-up call,” zegt Briner. De onderzoekers hopen dan ook dat er meer gedaan wordt om de opwarming van de aarde een halt toe te roepen. En dat is hard nodig. Al eerder constateerden wetenschappers dat het ijs op Groenland en Antarctica in razend tempo smelt. Zo angstaanjagend snel, dat het ‘worst case klimaatscenario’ werkelijkheid lijkt te worden. En dat betekent dat de zeespiegel tegen het einde van de eeuw met nog eens 17 centimeter gestegen kan zijn.
