Tot die opmerkelijke conclusie komt een internationaal team van onderzoekers, nadat het de biologische leeftijd van vrouwen tijdens en na de zwangerschap vaststelde.
Tijdens het tweede deel van de zwangerschap bleek de biologische leeftijd van de zwangere vrouwen met ongeveer twee jaar op te lopen. Maar de grootste verrassing kwam zo’n drie maanden na de bevalling, toen de onderzoekers de biologische leeftijd van de moeders opnieuw vaststelden, zo vertelt onderzoeker Kieran O’Donnell. “Drie maanden na de bevalling zagen we dat de biologische leeftijd opmerkelijk sterk was afgenomen. Voor sommige individuen zelfs met acht jaar. Dus hoewel de zwangerschap de biologische leeftijd verhoogt, is er postpartum sprake van een duidelijk en uitgesproken herstel daarvan.”
Biologische leeftijd
O’Donnell en collega’s baseren die conclusie – gepubliceerd in het blad Cell Metabolism – zoals gezegd op een onderzoek onder zwangere vrouwen. Ze keken daarbij op verschillende momenten naar de biologische leeftijd (zie kader) van de dames.
Echt verrassend werd het, zoals gezegd, toen de onderzoekers de biologische leeftijd van de vrouwen drie maanden na de bevalling vaststelden. Want rond die tijd leek de veroudering al een eind te zijn teruggedraaid. Voor sommige vrouwen bleek de biologische leeftijd na de bevalling zelfs met acht jaar af te zijn genomen! Anderen moesten het echter met een kleinere afname doen. En wat de onderzoekers daarbij met name opviel, was dat de biologische leeftijd van vrouwen die voorafgaand aan hun zwangerschap een wat hoger BMI hadden, na de zwangerschap minder sterk afnam. Ondertussen bleek de biologische leeftijd van vrouwen die na de bevalling borstvoeding gaven, postpartum juist weer heel scherp af te nemen.
Jonger
Een veroudering van twee jaar tijdens het tweede deel van de zwangerschap. En een verjonging van acht jaar na de bevalling. Een snel rekensommetje onthult dat het er voorzichtig op hint dat sommige vrouwen biologisch gezien jonger zijn na hun zwangerschap dan daarvoor het geval was. Maar dat is niet helemaal zeker; de onderzoekers hebben de biologische leeftijd van de vrouwen namelijk voorafgaand aan de zwangerschap niet vastgesteld. Vervolgonderzoek moet dan ook uitwijzen hoe deze zich over een langere periode, dus ook voorafgaand aan en in de prille stadia van de zwangerschap, ontwikkelt.
Verklaring
Wat ook vervolgonderzoek vereist, is de vraag waarom de biologische leeftijd van vrouwen tijdens de zwangerschap oploopt, om daarna weer af te nemen. Op basis van dit onderzoek kunnen wetenschappers enkel naar het antwoord op die vraag gissen, zo vertelt O’Donnell aan Scientias.nl. “Een zwangerschap wordt ook wel gezien als een natuurlijke ‘stresstest’. Misschien leidt de fysiologische stress tot veranderingen die in de postnatale periode weer worden ‘gecorrigeerd’. Een ander, misschien wel uitdagender idee, is dat er tijdens veroudering of wanneer een systeem stress ervaart, moleculaire veranderingen plaatsvinden die adaptief kunnen zijn (en dus de overlevingskansen van een cel vergroten) of juist schadelijk kunnen zijn. Op dit moment kunnen we niet vaststellen of de veranderingen die we (bij zwangere of net bevallen vrouwen, red.) op het gebied van DNA-methylatie zien adaptief of schadelijk zijn, maar het is verleidelijk om te speculeren dat een zwangerschap kan resulteren in adaptieve moleculaire veranderingen die weer ‘gecorrigeerd’ worden in de postnatale periode, als het systeem niet langer stress ervaart.”
Nog meer vervolgonderzoek
Er is echter – naast de hierboven genoemde vraagstukken – nog veel meer wat vervolgonderzoek behoeft. “Er is veel om nader te onderzoeken,” stelt O’Donnell. “Allereerst weten we niet of het herstel (van de biologische leeftijd, red.) dat we postpartum zien, op korte en lange termijn relevant is voor de gezondheidsuitkomsten van deze vrouwen en of deze effecten zich tijdens opeenvolgende zwangerschappen ook opstapelen. Ook weten we niet of de afname van de biologische leeftijd die we postpartum zien simpelweg ontstaat doordat het systeem zich herstelt of – spannender nog – doordat de zwangerschap onder aan de streep simpelweg een verjongend effect heeft.”
Dergelijk vervolgonderzoek is belangrijk, vindt O’Donnell. “Onze studie onthult de opmerkelijk dynamische biologische veranderingen die tijdens een zwangerschap plaatsvinden. De uitdaging is nu om die kennis te gaan gebruiken om de gezondheid en het welzijn van zwangere vrouwen te verbeteren.”
