Denk je dat een paar sigaretjes per dag geen kwaad kunnen als je zwanger bent? Nieuw onderzoek laat zien dat weinig roken tijdens en zelfs voor de zwangerschap ernstige gezondheidsrisico’s voor pasgeborenen met zich meebrengt.
Amerikaanse wetenschappers hebben de gegevens van ruim 12 miljoen moeder-kindparen onder de loep genomen. Van de onderzochte moeders rapporteerde ongeveer 9 procent te roken in de drie maanden voor de zwangerschap. Dit percentage daalde tijdens de zwangerschap: 7 procent rookte in het eerste trimester, 6 procent in het tweede en iets minder dan 6 procent in het derde trimester. Uit het onderzoek, dat gepubliceerd werd in vakblad Journal of Epidemiology & Community Health, blijkt dat pasgeborenen uit al deze groepen een groter risico liepen op ernstige gezondheidsproblemen.
Wat zijn ‘ernstige gezondheidsproblemen’?
De onderzoekers definieerden ‘ernstige gezondheidsproblemen bij pasgeborenen’ als een behoefte aan surfactant-vervangingstherapie (een behandeling waarbij een stof wordt toegediend die helpt bij het voorkomen van het inklappen van de longen), beademing direct na de geboorte, beademing voor meer dan 6 uur, epileptische aanvallen of ernstige neurologische problemen, opname op de neonatale intensieve zorg en vermoeden van sepsis (een ernstige, mogelijk levensbedreigende infectie die zich door het hele lichaam verspreidt). Bijna 9,5 procent van alle pasgeborenen in de studie vertoonde een of meer van deze problemen.
Zelfs na correctie voor factoren zoals leeftijd, etniciteit en BMI van de moeder, bleven de risico’s aanzienlijk. Moeders die rookten voor de zwangerschap hadden 27 procent meer kans op meerdere ernstige gezondheidsproblemen bij hun pasgeborene. Dit risico steeg naar 31 tot 32 procent voor vrouwen die op enig moment tijdens de zwangerschap rookten. Ook de kans op opname op de neonatale intensieve zorg was hoger bij moeders die zowel voor als tijdens de zwangerschap rookten, met respectievelijk 24 procent en 30 tot 32 procent.
Ook kleine hoeveelheid sigaretten heeft nare gevolgen
Het onderzoek keek behalve naar de timing van het roken ook naar de hoeveelheid sigaretten. Wat opvalt, is dat het risico op gezondheidsproblemen ook groter is wanneer vrouwen maar een kleine hoeveelheid sigaretten rookten. Moeders die 1 tot 2 sigaretten per dag rookten voor de zwangerschap hadden 16 procent meer kans op ernstige gezondheidsproblemen bij hun pasgeborene. Bij 20 of meer sigaretten per dag verdubbelde dit risico naar 31 procent.
Geen ‘veilige periode’ om te roken
Het onderzoek toont aan dat er geen ‘veilige periode’ is om te roken rondom de zwangerschap. Zelfs roken in alleen het eerste, tweede of derde trimester verhoogde de kans op gezondheidsproblemen bij de pasgeborene aanzienlijk. Hoewel het onderzoek enkele beperkingen kent – zo werd er bijvoorbeeld niet gekeken naar blootstelling aan meeroken – vormen de bevindingen een krachtige boodschap: er is geen veilig niveau van roken als het gaat om de gezondheid van je ongeboren kind. Voor aanstaande moeders die moeite hebben met stoppen, is dit onderzoek wellicht de extra duw in de rug die ze nodig hebben. Want zelfs dat ene sigaretje per dag blijkt toch niet zo onschuldig als sommigen misschien dachten.
Negatieve effecten al langer bekend
Het is al langer bekend dat roken tijdens de zwangerschap nefaste effecten heeft. Het kan leiden tot een verhoogd risico op een vroeggeboorte, laag geboortegewicht en problemen met de ontwikkeling van de longen en andere organen van de baby. Het kan ook bijdragen aan complicaties zoals placenta-abruptie, waarbij de placenta vroegtijdig loskomt van de baarmoederwand, wat gevaarlijk kan zijn voor zowel moeder als baby. Baby’s die blootgesteld zijn aan tabaksrook in de baarmoeder hebben daarnaast een hoger risico op ademhalingsproblemen en een grotere kans op het ontwikkelen van astma en andere luchtwegaandoeningen. Ook het risico op plotselinge zuigelingensterfte (SIDS) kan verhoogd zijn door blootstelling aan rook tijdens de zwangerschap. Roken tijdens de zwangerschap kan zelfs gevolgen hebben voor je kleinkinderen.
