Stel dat je op het oppervlak van een afgelegen ster zou kunnen staan, hoeveel zou je dan wegen? Lang konden we dat onmogelijk weten. Maar daar is verandering in gekomen.
Wetenschappers komen met een nieuwe methode om de zwaartekracht aan het oppervlak van een ster te meten. De methode maakt het mogelijk om ook voor sterren die zich op grote afstand van de aarde bevinden en weinig helder zijn vast te stellen hoe groot de zwaartekracht aan hun oppervlak is.
Jouw gewicht
Door de zwaartekracht aan het oppervlak van een ster te achterhalen, achterhaal je in feite hoeveel je op zo’n ster weegt. Als je op het oppervlak van een ster zou kunnen staan, dan zou je gewicht van ster tot ster verschillen. Op onze zon weeg je bijvoorbeeld twintig keer meer dan op aarde. Op een rode reus weeg je vijftig keer minder dan op aarde.
Variaties in helderheid
Om de zwaartekracht aan het oppervlak van een ster te achterhalen, wordt doorgaans gekeken naar de helderheid van de ster. Maar dat werkt alleen voor sterren die dicht bij de aarde staan. En dus was het onmogelijk om de zwaartekracht aan het oppervlak van afgelegen sterren vast te stellen. Tot nu. Onderzoekers komen namelijk met een nieuwe methode om dat te doen en die methode werkt ook voor sterren op grote afstand van de aarde. Door te kijken naar variaties in de helderheid van verre sterren kun je – zo tonen de onderzoekers aan – meer zeggen over de zwaartekracht aan het oppervlak van die sterren. Met de methode kunnen zelfs heel verre sterren, met slechts heel zwak licht worden bestudeerd.
Het onderzoek is belangrijk. Niet omdat het nu zo nuttig is om te weten hoeveel je zou wegen als je op het oppervlak van een afgelegen ster zou kunnen staan. Nee: het achterhalen van de zwaartekracht aan het oppervlak van een ster is belangrijk, omdat de zwaartekracht van een ster mede afhankelijk is van de omvang van de ster. En als je weet hoe groot een ster is, kun je ook betere conclusies trekken over de omvang en omstandigheden op eventuele planeten die rond de ster cirkelen. “Als je niks over de ster weet, weet je niks over de planeet,” legt onderzoeker Jaymie Matthews uit. “Als je een planeet aantreft rond een ster waarvan je denkt dat deze net zo groot is als de zon, terwijl deze eigenlijk veel groter is, maak je jezelf misschien wijs dat je een leefbare planeet ter grootte van de aarde hebt gevonden. Onze techniek kan vertellen hoe groot en hoe helder de ster is en of een planeet die er rondheen draait de juiste grootte en temperatuur heeft om oceanen en wellicht leven te bevatten.”
