Zuidelijk halfrond komeet 67P staat heftige zomer te wachten

67p

Het zuidelijk halfrond van komeet 67P/C-G kan de komende maanden tot wel twintig meter hoogte verliezen, terwijl het noordelijk halfrond tamelijk ongedeerd blijft. Dat suggereert nieuw onderzoek.

Onderzoekers trekken die conclusie nadat ze beelden die Rosetta van de komeet maakte, bestudeerden. Ze stellen dat de zuidelijke helft van de komeet de komende maanden dramatische veranderingen ondergaat.

Badeendje
Trouwe bezoekers van Scientias.nl kunnen zich komeet 67P/C-G ongetwijfeld moeiteloos voor de geest halen. De komeet lijkt een beetje op een badeendje, met een groot lijf, een nek en klein kopje. Wanneer we spreken over zuidelijk en noordelijk halfrond hebben we het echter niet over de romp en kop. De rotatie-as van de komeet loopt dwars door de nek van de komeet en de evenaar loopt door kop en romp (zie ook de afbeelding hieronder).

In het blauw de rotatieas en in het rood en groen respectievelijk de equatoriale X- en y-assen.  Afbeelding: ESA / Rosetta / MPS for OSIRIS Team MPS / UPD / LAM / IAA / SSO / INTA / UPM / DASP / IDA.
In het blauw de rotatieas en in het rood en groen respectievelijk de equatoriale X- en y-assen. Afbeelding: ESA / Rosetta / MPS for OSIRIS Team MPS / UPD / LAM / IAA / SSO / INTA / UPM / DASP / IDA.

Seizoenen
Wanneer we naar de aarde kijken, zien we dat de rotatie-as niet loodrecht op de baan staat die de aarde rond de zon trekt. Het zorgt ervoor dat we op onze aarde seizoenen kennen. Ook de rotatie-as van 67P/C-G staat ietsje schuin (maar niet zo schuin als die van de aarde), waardoor ook de komeet seizoenen kent. Maar die seizoenen zijn wel heel extreem, mede doordat de komeet een zeer elliptische baan rond de zon maakt en zo’n vreemde vorm heeft. Op het noordelijk halfrond duurt de zomer zo’n 5,6 jaar, maar die zomer vindt wel plaats op het moment dat de komeet ver van de zon verwijderd is. De zomer op het noordelijk halfrond duurt aanzienlijk korter (zo’n tien maanden), maar vindt plaats wanneer de komeet zich dichtbij de zon bevindt en is dus veel intenser. Binnenkort breekt de zomer op het zuidelijk halfrond van komeet 67P/C-G aan. In mei komt er een einde aan de duisternis op de zuidpool. “We verwachten dan dat de erosie hier enorm toeneemt,” vertelt onderzoeker Holger Sierks.

Op Valentijnsdag

Op 14 februari zal Rosetta komeet 67P tot een afstand van zo’n zes kilometer naderen. Ter voorbereiding op die scheervlucht is de afstand tussen Rosetta en 67P recentelijk vergroot. Vanaf die vergrote afstand (zo’n 124 kilometer) werd de foto helemaal bovenaan dit artikel gemaakt.

Wat gaat er gebeuren?
De onderzoekers hebben nu geprobeerd om zich een beeld te vormen van wat er ongeveer gebeuren gaat. Ze gaan er daarbij van uit dat het waterijs op de komeet bedekt wordt door een extreem poreuze stoflaag. Hoewel de onderzoekers benadrukken dat het op dit moment nog speculatie is of dat echt klopt, stellen ze tegelijkertijd dat de activiteit die we nu op de komeet zien keurig overeenkomt met de aanname. “Vandaar dat we het zien als een goed startpunt voor ons model,” stelt onderzoeker Horst Uwe Keller. De exacte dikte van de stoflaag op de komeet moet nog bepaald worden. Op sommige plekken zou deze enkele centimeters en op andere plekken misschien wel enkele meters dik zijn. In het model wordt echter uitgegaan van een vrij dunne stoflaag.

Heel andere scenario’s
“Aangenomen dat er vier keer meer stof wordt uitgestoten dan ijs, leidt ons model tot totaal verschillende scenario’s voor het noordelijk en zuidelijk halfrond,” vertelt onderzoeker Stefano Mottola. “Tijdens de korte maar intense zomer kan het zuidelijk halfrond een oppervlaktelaag tot wel twintig meter dik kwijtraken, terwijl het noordelijk halfrond aanzienlijk minder kwijtraakt.”

Al met al lijkt het erop dat we eind dit jaar – wanneer de komeet de zon het dichtst is genaderd – te maken krijgen met een komeet die er heel anders uitziet dan we tot op heden gewend waren.

Bronmateriaal

"Seasonal forecasts for 67P/C-G" - ESA.int
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door ESA / Rosetta / NAVCAM.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd