Gezellig even buiten staan bij de rokers? Deze vorm van passief roken, ook wel meeroken genoemd, blijkt nog schadelijker dan gedacht en dan vooral voor kinderen.
Wereldwijd verliezen kinderen jaarlijks 8,45 miljoen gezonde levensjaren door meeroken. Dat blijkt uit een onderzoek dat is gepresenteerd op het congres van de European Respiratory Society (ERS) in Amsterdam. Kinderen uit lage sociaal-economische milieus en achtergestelde gebieden worden daarbij het hardst geraakt.
Vermijdbaar
Dr. Siyu Dai van de Hangzhou Normal University en onderzoeker bij de afdeling kindergeneeskunde van de Chinese Universiteit van Hongkong, zegt: “Passief roken is een belangrijke veroorzaker van vermijdbare ziektes en van sterfte van kinderen. Er bestaat niet zoiets als een veilig blootstellingsniveau”, aldus Dai.
Meeroken wordt in verband gebracht met luchtweginfecties, hart- en vaatziekten en neurologische ontwikkelingsstoornissen. Het verergert ook astmasymptomen. Jonge kinderen zijn daarbij bijzonder kwetsbaar: hun lichaam en longen zijn nog in ontwikkeling. Bovendien hebben ze weinig controle over wat er in hun eigen omgeving gebeurt.
Volgens gegevens van de Wereldgezondheidsorganisatie veroorzaakt passief roken jaarlijks 1,2 miljoen vroegtijdige sterfgevallen, onder wie ongeveer 65.000 kinderen jonger dan 15 jaar. “We weten dat er daarnaast nog veel meer kinderen ziek worden doordat anderen in hun omgeving roken. Daarom wilden we dit probleem wereldwijd en regionaal meten”, aldus Dai.
DALY
In het eerste internationale onderzoek naar de gevolgen van meeroken onder kinderen jonger dan 14 jaar analyseerden Dai en haar collega Ruiying Jin gegevens uit de Global Burden of Disease Study, een groot internationaal project dat sterfgevallen en ziektelast van veelvoorkomende aandoeningen registreert.
Een van de belangrijkste meetinstrumenten daarbij is het Disability-Adjusted Life Year-systeem (DALY), dat de totale ziektelast van een groep weergeeft. Simpel gezegd staat één DALY gelijk aan één verloren gezond levensjaar, hetzij door vroegtijdig overlijden, hetzij door leven met een ziekte.
Op basis van gegevens uit meer dan 200 landen schatte Dai het aantal verloren jaren dat kinderen van 0 tot 14 jaar tussen 1990 en 2021 leden door passief roken in de belangrijkste ziektecategorieën. Vervolgens vergeleek ze dit met de Sociaal-Demografische Index (SDI), die informatie over economie, onderwijs en vruchtbaarheid combineert als een weergave van de sociale en economische ontwikkeling.
Cijfers
Dai ontdekte dat in 2021 blootstelling aan passief roken wereldwijd bij kinderen heeft bijgedragen aan: 3,79 miljoen DALY’s door infecties in de longen (acute bronchitis, longontsteking), 0,80 miljoen DALY’s door oorontstekingen en 3,86 miljoen DALY’s door longontsteking en tuberculose.
Passief roken blijft dus wereldwijd een ernstig gezondheidsrisico vormen. Het probleem was het grootst in armere regio’s, waar de ziektelast (in DALY’s) veel hoger lag. Regio’s met een hoge SDI-score rapporteerden DALY-cijfers van 8 tot 10 per 100.000 kinderen.
In armere gebieden lagen die cijfers veel hoger, namelijk 302 tot 305 per 100.000 kinderen.
Dai zegt: “De gevolgen van passief roken voor de luchtwegen van kinderen blijven ernstig, maar in sommige delen van de wereld lijden kinderen veel meer dan in andere delen. Kinderen in regio’s met een lage SDI-score dragen een onevenredig groot deel van deze vermijdbare ziektelast. Dit is waarschijnlijk het gevolg van een combinatie van factoren, zoals een lager bewustzijn van het publiek over de gevaren van passief roken, meer overbevolkte en slecht geventileerde woningen en minder beleid op het ontmoedigen van tabak. Deze omstandigheden kunnen leiden tot hogere blootstelling.”
“Alleen al in 2021 werd blootstelling aan passief roken in verband gebracht met het verlies van bijna 8,45 miljoen gezonde levensjaren als gevolg van luchtweginfecties en tuberculose. Al deze gezonde levensjaren gaan verloren bij kinderen, maar dit zou voorkomen kunnen worden als zij beschermd werden tegen de rook van anderen”, voegt Dai eraan toe.
Dr. Ze is van plan om verder onderzoek te doen naar de ziektelast bij luchtwegaandoeningen die verband houden met passief roken. Dit wil ze doen op basis van leeftijd, geslacht en andere factoren, om in de nabije toekomst nauwkeurigere en gerichtere interventies te ondersteunen.
Noodzaak van beleid
Filippos Filippidis, voorzitter van de commissie voor tabaksontmoediging van de ERS, zegt daarover: “Over de hele wereld roken nog steeds honderden miljoenen mensen. Met als gevolg dat velen worden blootgesteld aan passief roken. Helaas lijden kinderen vaak het ergst, omdat hun longen nog in ontwikkeling zijn en ze het roken thuis niet kunnen vermijden. Deze studie meet die enorme schade. Het is een wake-upcall: we moeten meer doen om kinderen te beschermen. Er moeten wetten komen die roken beperken op plaatsen waar kinderen wonen of naar school gaan. De meest efficiënte aanpak is echter om roken in alle leeftijdsgroepen terug te dringen. Daarmee zou ook de blootstelling van kinderen aanzienlijk afnemen.”
“Nu tabaksfabrikanten hun marketing van nieuwe producten, zoals e-sigaretten en verhitte tabak, intensiveren is het bovendien belangrijk om te onderzoeken hoe deze producten indirect de gezondheid van kinderen kunnen beïnvloeden wanneer zij worden blootgesteld aan passief roken”, aldus Filippidis.
