We konden ook eigenlijk niet verwachten dat het makkelijk zou zijn.
Het zoeken naar buitenaards leven is mogelijk nog moeilijker dan gedacht. Dat stellen onderzoekers in het blad Royal Astronomical Society. De wetenschappers baseren hun conclusie op twee exoplaneten: Proxima b en TRAPPIST-1d. Deze planeten lijken naar waarschijnlijkheid het meest op de aarde en kunnen dus ook leven bevatten, zoals bacteriën of planten.
Zoektocht
Op dit moment ziet de zoekstrategie er als volgt uit: onderzoekers bestuderen de atmosfeer van een exoplaneet en proberen chemische verbindingen die worden geproduceerd door levende wezens te herkennen – denk hierbij bijvoorbeeld een de enorme hoeveelheid zuurstof die in de atmosfeer rond de aarde zit. Ozon, wat een bijzondere vorm van zuurstof is, wordt gezien als een van de sporen die het mogelijk maken om van afstand leven te detecteren op een andere planeet.
Ozon
Maar deze methode lijkt lastig uitvoerbaar bij Proxima b en TRAPPIST-1d. Deze planeten hebben namelijk een ongebruikelijk verdeling van dag en nacht. Op de ene zijde van de planeet is het altijd dag en op de andere permanent nacht. De ozon wordt in dat geval beïnvloed door deze ongebruikelijke omstandigheden. En daardoor kan het dus lastig worden om buitenaards leven vast te stellen.
Luchtstromen
Betekent dit dus wanneer we geen ozon waarnemen, de planeet geen leven bevat? Niet per definitie. “De afwezigheid van ozon hoeft niet gelijk te betekenen dat er geen zuurstof is,” zegt Ludmila Carone, hoofdonderzoeker. “Het kan op andere plekken worden aangetroffen dan op aarde, of het kan zelfs heel goed verborgen liggen.” Dit heeft te maken met grootschalige luchtstromen. Op aarde gaan luchtstromen van de evenaar naar de polen, waarbij de ozon gelijkmatig verspreid wordt door de atmosfeer. Maar bij planeten die een gebonden rotatie hebben zoals Proxima b of TRAPPIST-1d kunnen deze luchtstromen anders gaan. Planeten die in 25 dagen of minder rond hun ster draaien, zal de grootste luchtstroom van de polen naar de evenaar leiden, waarbij de ozon in het gebied rond de evenaar wordt opgevangen.
Rode dwergen
Ondanks de beperkte aanwezigheid van ozon, hoeft dat niet gelijk te beteken dat deze planeten onbewoonbaar zijn. “Proxima b en TRAPPIST-1d draaien om een rode dwerg,” zegt Carone. “Rode dwergen stralen veel minder UV-licht uit dan onze zon. Wel kunnen rode dwergen temperamentvol zijn. Zo kunnen ze ineens heel veel schadelijke straling uitstoten.”
Op dit moment is er nog heel veel onbekend over rode dwergen. Maar de onderzoekers zijn ervan overtuigd dat door verbeterde gegevens van de James Webb telescoop, we over vijf jaar al veel meer kunnen weten.
