We zijn gewaarschuwd.
Op dit moment rollen er verscheidende rovers rond op Mars die de planeet grondig onder de loep nemen. Met name Perseverance is naarstig op zoek naar (voormalig) buitenaards leven. Hoewel velen hopen dat deze Amerikaanse rover daadwerkelijk op aliens zal stuiten, moeten we niet te vroeg juichen, zo waarschuwen onderzoekers. Want zelfs als het er sterk op lijkt dat er sporen van leven zijn ontdekt, zou de rode planeet ons zomaar eens voor de gek kunnen houden.
Valse fossielen
Volgens de onderzoekers moeten we ervoor oppassen dat we bepaalde chemische processen niet aanzien voor tekenen van leven. Een gemakkelijke valkuil, zo onderstrepen ze. Marsgesteente kan namelijk talloze soorten niet-biologische afzettingen bevatten die sterk lijken op de exemplaren die door biologische processen ontstaan. En dat betekent dat onze ijverige zoektocht naar aliens op Mars weleens serieus gehinderd kan worden door valse fossielen.
Structuren
De onderzoekers ontdekten in hun studie tientallen processen die structuren kunnen produceren die lijken op die van microscopisch kleine, eenvoudige levensvormen. Denk aan afzettingen die eruitzien als bacteriecellen of op koolstof gebaseerde moleculen die veel weg hebben van de bouwstenen van al het bekende leven. De onderzoekers benadrukken dat verscheidende ogenschijnlijke ‘sporen van leven’ dus net zo goed het resultaat kunnen zijn van niet-biologische processen. Iets waar we dus niet in moeten trappen.
“Een marsrover zal op een gegeven moment vrijwel zeker iets vinden dat veel op een fossiel lijkt,” zegt onderzoeker Sean McMahon. “Het is daarom van cruciaal belang dat we in te staat zijn om deze te onderscheiden van de structuren en stoffen die door chemische reacties ontstaan. Voor elk type fossiel dat er is, is er minstens één niet-biologisch proces dat iets zeer vergelijkbaars creëert. Het is dus echt nodig dat ons begrip van hoe deze zich vormen, verbetert.”
Voor de gek gehouden
De onderzoekers pleiten voor meer interdisciplinair onderzoek naar valse fossielen om licht te werpen op hoe deze op Mars ontstaan. Want op die manier voorkomen we teleurstellingen. “We zijn in het verleden al vaker voor de gek gehouden door leven-nabootsende processen,” zegt Julie Cosmidis. “Er werden bijvoorbeeld objecten beschreven die eruitzagen als fossiele microben. Maar na grondiger onderzoek bleken ze toch een niet-biologische oorsprong te hebben.”
Met de studie willen de onderzoekers ons voor een volgende ‘blunder’ behoeden. Want als we in staat zijn om nauwgezet onderscheid te maken tussen biologische en niet-biologische processen, zal dat de sleutel tot het succes van de huidige en toekomstige missies zijn. “Ons artikel is een waarschuwing,” onderstreept Cosmidis. “We roepen op tot meer onderzoek naar Martiaanse processen die leven nabootsen, zodat we voorkomen dat we keer op keer in dezelfde val trappen.”
