En wij zetten alvast de belangrijkste feiten voor je op een rij.
Volgende week is er weer iets astronomisch interessants aan de nachtelijke hemel te spotten. Op dinsdag 25 oktober vindt er namelijk een gedeeltelijke zonsverduistering plaats. Bij helder weer zal de verduistering goed vanuit Nederland en België zichtbaar zijn.
Wat kun je verwachten?
Op dinsdag 25 oktober, tussen 11:08 en 13:03 uur, schuift de maan vanaf de aarde gezien precies voor de zon langs, waardoor een deel van onze moederster verduisterd wordt. De maan bedekt de zon overigens niet volledig en dus zal het ook niet helemaal donker worden. Zo’n 78 procent van het zonlicht zal alsnog ons land bereiken. Wat dat betreft is een gedeeltelijke zonsverduistering wat minder spectaculair als een volledige zonsverduistering.
Hapje uit de zon
Toch is het volgende week zeker de moeite waard om je ogen op de hemel te richten. Want bij helder weer kun je zien hoe de maan als het ware een hapje uit de zon neemt! Wij zien de eclips als een hap die in eerste instantie uit de rechterkant van de zon wordt genomen en steeds groter wordt. Halverwege de verduistering bevindt die hap zich aan de bovenkant, en tegen het einde van de eclips verdwijnt deze aan de linkerkant van de zon. De verduistering duurt in totaal bijna twee uur.
Maximum
Het maximum van de eclips is rond de klok van 12:00 en zal in onze streken goed zichtbaar zijn. De zon staat op dat moment 24° boven de zuidoostelijke horizon. Ongeveer 33 procent van de diameter van de zon (ofwel 22 procent van haar oppervlakte) zal bedekt worden. Dat is overigens meer dan vorig jaar, toen tijdens de gedeeltelijke zonsverduistering ongeveer 13 tot 19 procent van de zon bedekt was. Aangezien de maan ten noorden langs de zon trekt, wordt de verduistering groter naarmate je je noordelijker bevindt. Zie hier de lokale gegevens voor een aantal plaatsen in de Benelux, die door Marc van der Sluys van hemel.waarnemen.com voor je op een rij zijn gezet.
Eclipsbril
Ook wanneer 78 procent van het zonlicht ons bereikt, is het direct waarnemen van de zon schadelijk voor het menselijk oog. Ben je dus van plan volgende week getuige te zijn van de gedeeltelijke zonsverduistering, denk er dan wel aan om je ogen te beschermen. De eenvoudigste methode is een speciaal eclipsbrilletje van een paar euro. Eclipsbrilletjes zijn voorzien van een speciaal beschermend folie, waardoor je veilig naar de zon kunt kijken. Zo’n eclipsbril is trouwens ook noodzakelijk wanneer de zon gedeeltelijk door wolken wordt bedekt.
Als je niet de juiste middelen gebruikt, kan het turen naar de zon erg gevaarlijk zijn. Wat je vooral NIET moet doen, is zonder bescherming naar de zon staren. Ook wanneer de zon voor 99 procent verduisterd is veroorzaken de onzichtbare ultraviolette en infrarode straling brandplekken op je netvlies. Ook is het verre van aan te raden om met een dubbele zonnebril, een beroet glaasje of een lasbril naar de zon te kijken. Dit maakt het licht van de zon weliswaar zwakker, maar blokkeert niet de schadelijke onzichtbare ultraviolette en infrarode straling. Het feit dat je geen pijn voelt wil niet zeggen dat er geen schade ontstaat. Je merkt pas later (soms uren!) dat je een blinde vlek hebt in het centrum van je blikveld. Nu enkele veilige manieren waarop je naar zonsverduisteringen kunt kijken. Zoals gezegd kun je het beste een speciaal eclipsbrilletje – alleen de speciaal voor de zon ontwikkelde brillen volstaan! – aanschaffen. Projecteer de zon vervolgens door je kijker op een vel karton/scherm. Gebruik een speciaal filter/filterfolie voor het objectief van je kijker (dus de grote lens, niet het oculair waar je je oog achter houdt). Zorg dat er geen spleetjes zijn waar zonlicht door kan vallen. Je kunt ook naar een Publiekssterrenwacht bij jou in de buurt gaan. Zij zijn gespecialiseerd in het waarnemen van de sterrenhemel en gebruiken de bovenstaande veilige manieren.
Wil jij niets van deze gedeeltelijke zonsverduistering missen? Schrijf dan snel 25 oktober tussen 11:08 en 13:03 uur in je agenda. Het is nog wel even duimendraaien voor helder weer. Zoals het er nu naar uitziet begint de dag met bewolking – maar wellicht dat het op tijd opklaart.
Volgende kans
Mocht je de gedeeltelijke zonsverduistering dit jaar moeten missen – dan is er in 2025 weer een kans. Op 29 maart 2025 zal de zon namelijk wederom gedeeltelijk verduisterd worden. De volgende grote eclips in Nederland vindt plaats in 2026. Dan zal maar liefst 90 procent van de zon achter de maan verdwijnen.
We hopen dat dit artikel je heeft geholpen je zo goed mogelijk voor te bereiden op de aankomende gedeeltelijke zonsverduistering. Alvast veel plezier!
