Wie zijn schermtijd wil beperken, ontdekt al snel: dat valt niet mee. Maar wetenschappers komen nu met een aanpak die wél werkt: ze maken het gebruik van de smartphone zodra je schermtijd verstreken is, zó irritant dat je je telefoon niet eens meer wilt gebruiken.
Het klinkt bijna dystopisch: slimme koppen bedenken een apparaat dat zó leuk en verslavend is, dat we er een groot deel van de dag mee bezig zijn en complete conversaties of zelfs gebeurtenissen in onze omgeving missen. En toch is dat in feite wat er aan de hand is, sinds vrijwel iedereen een smartphone bezit. Veel mensen vinden het lastig om de telefoon weg te leggen en brengen ongemerkt uren met het apparaat in de hand door. Het verlangen om daarmee te stoppen en de schermtijd te beperken, is er vaak wel. Maar het lukt gewoon niet.
Apps op slot
Natuurlijk: op veel smartphones kun je grenzen stellen aan je schermtijd en gaan apps ‘op slot’ zodra je schermtijd erop zit. Maar die zelfopgelegde limieten zijn gemakkelijk te negeren; met een paar tikken kun je vaak toch gewoon weer die apps in en verder gaan waar je gebleven was. “En dan vergeten mensen hun tijdlimiet en brengen alsnog meer tijd door op hun telefoon dan ze zouden willen,” weet onderzoeker Anhong Guo, verbonden aan de Universiteit van Michigan.
Alternatief
Het moge duidelijk zijn: je schermtijd beperken, is lastig en vraagt overduidelijk om meer discipline dan de meesten van ons beschikbaar hebben. Genoeg reden voor Guo en collega’s om te zoeken naar een alternatieve en doeltreffendere manier om de schermtijd terug te dringen. En die lijken ze gevonden te hebben, zo is in dit onderzoeksartikel te lezen.
InteractOut App
In het artikel presenteren ze een app – de InteractOut App – die de smartphone na het verstrijken van de schermtijd irritanter in gebruik maakt. Wat moet je je daar precies bij voorstellen? Zodra je schermtijd verstreken is, zorgt de app ervoor dat de telefoon langzamer op je aanrakingen reageert, minder nauwkeurig reageert (waardoor een tik links onderin bijvoorbeeld iets daarboven geregistreerd wordt) en de snelheid waarmee je door het scherm kan scrollen, vertraagt. En hoe langer je voorbij je schermtijd bent, hoe irritanter je telefoon wordt.
Anders
Het is een heel andere aanpak dan de traditionele methode, waarbij je van het één op andere moment bijvoorbeeld niet meer in bepaalde apps kan. Met de InteractOut App kun je immers ook na het verstrijken van je schermtijd gewoon nog alles met je telefoon doen. Alleen die telefoon wordt wel steeds irritanter in gebruik. En dat zorgt er echt voor dat mensen minder tijd doorbrengen met de smartphone in de hand, zo blijkt uit een experiment. Voor dit vijf weken durende experiment werden 42 mensen verzameld. In de eerste week registreerden de onderzoekers hoeveel tijd de proefpersonen met hun telefoon bezig waren. Daarbij werden geen limieten gesteld aan de schermtijd. Vervolgens installeerden alle proefpersonen de InteractOut App. De proefpersonen mochten zelf kiezen welke apps het programma kon monitoren en – zodra de schermtijd verstreken was – mocht verstoren tijdens gebruik ervan. De onderzoekers stelden de schermtijd in op 1 uur per dag. Na twee weken werd de InteractOut App uitgeschakeld en vervangen door een ‘traditionele’ lockout-app, waarbij de proefpersonen na het verstrijken van de schermtijd dus de toegang tot bepaalde apps werd ontzegd (maar waarbij ze zichzelf dus ook vrij gemakkelijk weer toegang tot die apps konden geven). Ook die app gebruikten de proefpersonen gedurende twee weken. Vervolgens vergeleken de onderzoekers de schermtijd van de proefpersonen tijdens het gebruik van de lockout-app met de schermtijd tijdens het gebruik van de InteractOut app. Ook werd de proefpersonen gevraagd naar hun ervaringen met de apps.
Bevindingen
Het experiment onthult dat de InteractOut App veel beter in staat was om de schermtijd terug te dringen dan de lockout-apps. Bij het gebruik van InteractOut nam de schermtijd – in vergelijking met het gebruik van traditionele lockout-apps – met 15,6 procent af. Ook de frequentie waarmee mensen apps openden, daalde bij het gebruik van de InteractOut App – opnieuw in vergelijking met lockout-apps – met 16,5 procent. “Als we voortdurend iets meer frictie creëren binnen de interactie met de telefoon, dan wordt de gebruiker zich geleidelijk aan ook meer bewust van wat deze aan het doen is,” legt Guo uit. “Want dan is er een mismatch tussen wat de gebruiker verwacht dat er gebeurt en wat er daadwerkelijk gebeurt. Dat maakt het gebruik van smartphones tot een meer bewuste behandeling.”
Het experiment wijst verder ook uit dat proefpersonen de InteractOut App prettiger vinden in gebruik dan de lockout-apps waarbij ze van het één op andere moment niet meer in hun apps kunnen. De onderzoekers leiden die conclusie af uit het feit dat ongeveer 62 procent van de mensen die de InteractOut App gebruikten, deze gedurende de dag actief hielden. Ter vergelijking: de lockout-app werd door slechts 36 procent gedurende de dag actief gehouden.
Een smartphone heeft veel te bieden: spelletjes, sociale media, nieuws, enzovoort. En het is allemaal interessant en leuk. Toch is het belangrijk om je schermtijd scherp in de gaten te houden. Er zijn namelijk steeds meer aanwijzingen dat veel schermtijd nadelige gevolgen kan hebben. Zo kan het er bijvoorbeeld voor zorgen dat je slechter slaapt, bijziend wordt en je jezelf slechter kunt concentreren. “Overmatig gebruik van de smartphone biedt risico’s voor de fysieke en mentale gezondheid van mensen,” stellen Guo en collega’s zelfs in hun onderzoeksartikel. Ze hopen vanzelfsprekend dat hun app – die overigens nog niet op de markt is – kan helpen om mensen tegen overmatig schermgebruik en de gevolgen daarvan te beschermen.
Tegelijkertijd rollen uit het onderzoek ook wel wat verbeterpuntjes voor de InteractOut App. Zo blijkt de app bijvoorbeeld minder goed in staat te zijn om de schermtijd te verminderen als mensen veel tijd doorbrengen in apps waarin ze zelden de interactie met hun telefoon aan hoeven te gaan. Denk bijvoorbeeld aan apps van streamingsdiensten. De onderzoekers zijn echter voornemens om manieren te vinden om ook het gebruik van die apps – na het verstrijken van de schermtijd – een stuk irritanter te maken.
