Zo leiden menselijke activiteiten tot het ontstaan van nieuwe soorten

Mensen zorgen er niet alleen voor dat soorten uitsterven, maar ook dat nieuwe soorten ontstaan. Een nieuw onderzoek laat zien hoe dat precies gaat.

Door onze activiteiten – bijvoorbeeld het omhakken van bossen, de jacht en de uitstoot van broeikasgassen – sterven verschillende soorten uit. Maar activiteiten van mensen kunnen ook de drijvende kracht zijn achter evolutie en soms zelfs het ontstaan van nieuwe soorten.

Domesticatie
In een nieuwe studie brengen onderzoekers de manieren waarop wij bijdragen aan het ontstaan van nieuwe soorten, in kaart. “We zien bijvoorbeeld dat domesticatie resulteert in nieuwe soorten,” vertelt onderzoeker Joseph Bull. “Volgens een recent onderzoek zijn zeker zes van ‘s werelds belangrijkste landbouwgewassen volledig nieuw.”

Uitsterven

De laatste jaren sterven diersoorten rap uit. Sommige onderzoekers denken zelfs dat we afstevenen op een zesde massa-extinctie. Naar schatting zijn sinds de laatste ijstijd (11.500 jaar geleden) 255 zoogdieren en 523 vogels uitgestorven. Vaak is dat te wijten aan de mens. In dezelfde periode hebben mensen naar schatting zo’n 900 soorten verplaatst en meer dan 470 dieren en bijna 270 planten gedomesticeerd.

Jacht en verhuizen
Daarnaast kan ‘onnatuurlijke selectie’ door toedoen van de jacht ertoe leiden dat dieren nieuwe eigenschappen ontwikkelen en uiteindelijk zelfs een nieuwe soort vormen. Ook het al dan niet opzettelijk verhuizen van dieren kan leiden tot nieuwe soorten, bijvoorbeeld doordat deze dieren paren met andere soorten. Naar schatting zijn door dat laatstgenoemde scenario de laatste drie eeuwen meer nieuwe plantensoorten in Europa ontstaan dan er verdwenen zijn.

Nieuwe ecosystemen
Ook door mensen gecreëerde nieuwe ecosystemen – bijvoorbeeld in de stad – kunnen leiden tot het ontstaan van nieuwe soorten. Een heel concreet voorbeeld is de gewone steekmug in Londen. Een aantal van deze muggen koloniseerde het ondergrondse spoorwegnet en heeft zich helemaal aan een leven onder de grond aangepast. Deze muggen kunnen zelfs niet langer paren met de gewone steekmuggen die bovengronds leven en worden gezien als een geheel nieuwe soort die ‘London Underground Mosquito‘ wordt genoemd.

Hoeveel soorten er precies door toedoen van menselijke activiteiten zijn ontstaan, is lastig vast te stellen. De onderzoekers benadrukken in ieder geval wel dat deze nieuwe ‘kunstmatige’ soorten nooit een vervanging kunnen zijn van wilde soorten die (door toedoen van ons) zijn uitgestorven.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd