Zijn we alleen in het heelal? Het lijkt statistisch onmogelijk!

Er is nog geen leven buiten onze planeet gevonden, maar de kans is groot dat astronomen ooit een tweede aarde tegenkomen.

Als we ‘s nachts naar de nachthemel staren, dan zien we een eindeloze zee van sterren. Toch spotten we maar een fractie van alle sterren in de Melkweg. Zo is de meeste nabije ster – Proxima Centauri – niet met het blote oog te zien. In 2013 berekenden wetenschappers dat er alleen al in ons sterrenstelsel minimaal honderd miljard planeten zijn. Dit is een ondergrens, dus het daadwerkelijke aantal ligt mogelijk veel hoger. Astrofysicus Ethan Siegel denkt dat dit aantal dichter bij de tien biljoen ligt. “Dan tel ik geen solitaire planeten mee,” zegt Siegel. Dit zijn planeten die uit een planetair systeem zijn geworpen en niet om een ster draaien. “Dan gaat dat aantal mogelijk met een factor 100 of 1.000.000 omhoog. Dan zijn er dus wellicht triljoenen planeten, alleen in ons sterrenstelsel.”

Nu hebben we het alleen over ons eigen sterrenstelsel. In het heelal zijn minimaal 200 miljard sterrenstelsels. Gaan we uit van één triljoen planeten per sterrenstelsel, dan zijn er vele triljarden of zelfs quadriljoenen planeten.

Is er een tweede aarde?
Deze aantallen zijn indrukwekkend. Maar op hoeveel van deze planeten is leven mogelijk? We weten inmiddels dat er veel verschillende planeten in het heelal zijn en dat veel van deze planeten afvallen als kandidaten. Het is er te warm, het is er te koud, het is een gasplaneet of de moederster is niet stabiel. Aan de andere kant komen wetenschappers levensvormen als mosdiertjes en kokerwormen tegen op extreme plaatsen op aarde, zoals onder Antarctische ijsplaten, dus leven kan tegen een stootje. In 2020 berekenden astronomen dat er mogelijk zes miljard aardachtige planeten in de Melkweg zijn. Zij baseerden zich op data van de Kepler-telescoop.

Maar is er ook intelligent leven op één van deze zes miljard planeten? Een lastig te beantwoorden vraag. Op aarde duurde het 4,5 miljard jaar voor er een intelligente levensvorm ontstond, maar dit hoeft geen standaard regel te zijn. Misschien is de moderne mens heel uniek. Of misschien niet. Wetenschappers weten het simpelweg niet. Daarnaast kunnen intelligente beschavingen weer verdwijnen en gaan ze ten onder door hun eigen gedrag (bijv. klimaatverandering, oorlog) of externe gebeurtenissen (meteorietinslag). Wetenschappers van de Universiteit van Nottingham beweren dat er momenteel minimaal 36 intelligente beschavingen in onze Melkweg zijn die in staat zijn om met ons te communiceren, maar deze conclusie moet met een flinke korrel zout genomen worden. Er worden veel aannames gedaan en er zijn (natuurlijk) geen harde bewijzen dat deze cijfers daadwerkelijk kloppen. Een interessant statistisch onderzoek, maar daar blijft het dan ook bij.

Zonnestelsel in de maak
Als wetenschappers denken dat er minimaal 36 intelligente beschavingen zijn in onze Melkweg, dan kan het toch niet zo zijn dat we alleen zijn in dit universum? Dat lijkt statistisch onmogelijk. Overal om ons heen vinden we planeten en worden nieuwe werelden geboren, zoals te zien is op de ruimtefoto van deze week. De Atacama Large Millimeter/submillimeter Array – een interferometer van 66 radioschotels – maakte deze foto van de geboorte van een zonnestelsel. We zien hier de jonge ster HL Tauri met daaromheen de protoplanetaire schijf. De ster is slechts één miljoen jaar oud, maar we zien al donkere banen in de stofschijf. Dit zijn banen die door jonge protoplaneten zijn schoongeveegd. Hier draaien dus planeten om de jonge ster. “Het is verrassend dat we dit zien op deze foto, aangezien we niet wisten dat zulke jonge sterren al grote planeten hebben die hun banen kunnen schoonvegen,” vertelde directeur Stuartt Corder van het ALMA-project in 2014.

Deze zomer opent de James Webb-ruimtetelescoop zijn ogen en gaan we hopelijk ontdekken meer aardachtige planeten vinden. James Webb is in staat om op zoek te gaan naar biosignaturen in de atmosferen van andere planeten. Zo’n biosignatuur is de aanwezigheid van zuurstof. Door te ‘ruiken’ aan de atmosfeer van een exoplaneet kunnen wetenschappers achterhalen of er mogelijk leven aanwezig is. Hopelijk krijgen astronomen dan voor eens en altijd een duidelijk antwoord op één van de grootste levensvragen: zijn we alleen?

De afgelopen decennia hebben ruimtetelescopen en satellieten prachtige foto’s gemaakt van nevels, sterrenstelsels, stellaire kraamkamers en planeten. Ieder weekend halen we één of meerdere indrukwekkende ruimtefoto uit het archief. Genieten van alle foto’s? Bekijk ze op deze pagina.

Bronmateriaal

Afbeelding bovenaan dit artikel: ALMA

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd