Zijn vrouwen echt vrijgeviger dan mannen of is dat eigenlijk een fabeltje?

Ze zijn gemiddeld genomen zorgzamer, minder agressief en nemen minder risico. We hebben het hier natuurlijk over…vrouwen. De vraag is of ze dan ook vrijgeviger zijn. Het klassieke dictatorspel werpt licht op de zaak.

Hoofdonderzoeker Marina Pavon van de Spaanse Jaume I University vertelt aan Scientias.nl: “We verzamelden informatie uit een grote steekproef van 1161 proefpersonen die de afgelopen vier jaar deelnamen aan economische experimenten in ons LEE-laboratorium in Castellón. In al deze experimenten gebruikten we het zogenaamde dictatorspel om het individuele niveau van altruïsme te meten, gedefinieerd als de bereidheid om geld aan anderen te geven.”

Pavon vervolgt: “We verzamelden ook andere informatie over de kenmerken van de deelnemers, zoals hun leeftijd, redeneervermogen, persoonlijkheidskenmerken en de emotie die ze voelden toen ze hun beslissing namen, zodat we in ons onderzoek voor een groot aantal factoren konden controleren.”

Het dictatorspel
Het dictatorspel bestaat uit twee spelers, de dictator – dus degene die bepaalt wat er met het geld gebeurt – en de ontvanger. De dictator krijgt een bepaald bedrag, in dit geval 10 euro, en moet beslissen hoeveel hij aan de ander geeft en hoeveel hij voor zichzelf houdt. De ontvanger heeft niets te zeggen in het spel, de dictator heeft alle beslissingsmacht. Het opmerkelijke: als de mens een pure homo economicus zou zijn – op zoek naar nutsmaximalisatie – zou de dictator alles voor zichzelf houden – hij kent de ontvanger immers niet. Toch gebeurt dat in de praktijk vaak niet. In de huidige studie gaven vrouwen bijvoorbeeld gemiddeld 3,50 euro weg van de 10 euro en mannen 2,50 euro.

Aangeleerde vrijgevigheid
Maar wat bepaalt dan hoeveel mensen weggeven van het totale bedrag dat ze hebben gekregen? Volgens Pavon spelen twee persoonlijkheidskenmerken een rol. “Dat zijn openheid, gerelateerd aan nieuwsgierigheid en tolerantie voor verandering, en inschikkelijkheid, dat gelinkt is aan empathie. Bovendien geven proefpersonen die een positieve emotie, zoals empathie, geluk of medeleven, rapporteren als motief voor hun beslissing in het dictatorspel gemiddeld ook meer aan hun ontvanger.”

Dit zijn eigenschappen die natuurlijk bij vrouwen én mannen voorkomen, maar volgens de onderzoeker meer bij vrouwen. “Ongeveer een kwart van het verschil in vrijgevigheid tussen mannen en vrouwen wordt verklaard door deze factoren. De positieve effecten die openheid, inschikkelijkheid en positieve emoties hebben op vrijgevigheid zijn ook aanwezig bij mannen, maar ze komen sterker tot uiting bij vrouwen.” Maar er is meer, vertelt Pavon. “De rest van het verschil in vrijgevigheid dat we waarnemen – 7,5 procent van de 10 procent in totaal – komt voort uit culturele en sociale normen en waarden en onderwijs, die waarschijnlijk allemaal verschillen tussen de seksen.” Met andere woorden: het verschil lijkt aangeleerd en niet aangeboren.

In de praktijk
Het dictatorspel is natuurlijk een kunstmatige situatie, hoe zit het in de praktijk? “Er zijn enkele studies die aantoonden dat alleenstaande of gescheiden vrouwen in de VS meer doneren aan goede doelen dan mannen in dezelfde situatie”, vertelt de onderzoeker. “Maar we zijn niet op de hoogte van grootschalige studies op dit gebied. Het zou erg interessant zijn om dit soort gegevens te verzamelen, misschien in samenwerking met een goed doel. Een grote beperking is echter dat beslissingen om te doneren vaak binnen het huishouden worden genomen door de partners samen en dan is het moeilijk om onderscheid te maken.”

Verrassend groot verschil
De resultaten zijn verrassender dan je misschien zou denken. De meeste bestaande onderzoeken hebben namelijk aangetoond dat er nauwelijks verschillen zijn in vrijgevigheid tussen mannen en vrouwen. “Deze studies hadden echter niet de mate van controle en het grote aantal gegevens dat wij hebben”, aldus Pavon. “Wat ons verraste was het relatief grote verschil in gulheid tussen mannen en vrouwen: terwijl mannen gemiddeld 2,5 euro overmaken, geven vrouwen 3,5 euro van de 10 weg. En bij mannen was de meest voorkomende beslissing om niets met hun partner te delen, terwijl dat bij vrouwen fifty-fifty was.”

Op kantoor
Vrouwen zijn dus guller dan mannen, een leuk weetje, maar wat kunnen we ermee in de praktijk? Nou goede doelen kunnen daar van alles mee. “Onze resultaten wijzen erop dat vrouwen eerder bereid zijn om geld te doneren dan mannen, dus de marketing van fondsenwerving zou zich bijvoorbeeld speciaal op vrouwen kunnen richten. Ook het aanspreken van bepaalde emoties zou ervoor kunnen zorgen dat mensen meer doneren.”
En zelfs op kantoor kan de studie de boel verbeteren, want we hebben natuurlijk allemaal liever altruïstische beleidsmakers en managers dan egoïsten. “Openheid en inschikkelijkheid zijn dus handige persoonlijkheidskenmerken om naar te kijken bij het aanstellen van mensen”, besluit Pavon.