Diep in de regenwouden van Madagaskar zijn zeven nieuwe soorten boomkikkers ontdekt. En het zijn bepaald geen huis-tuin-en-keuken-kwakers. De dieren maken vreemde, hoge fluitgeluiden die doen denken aan de geluidseffecten in Star Trek. De wetenschappers zijn duidelijk fan en hebben de nieuwe soorten zelfs vernoemd naar de hoofdrolspelers uit de serie.
Als je denkt dat alle kikkers zo ongeveer hetzelfde gekwaak produceren, dan heb je het mis. De zeven nieuwe kikkersoorten uit het geslacht Boophis, die ver van de menselijke beschaving bij watervallen en op bergtoppen in de regenwouden van Madagaskar zijn ontdekt, communiceren namelijk met elkaar via schelle, vogelachtige fluitgeluiden.
Toen het internationale team, onder leiding van professor Miguel Vences van de Technische Universiteit Braunschweig, de futuristische geluiden oppikte, was de aandacht dan ook meteen gewekt. “Deze fluittonen deden ons sterk denken aan de geluidseffecten uit Star Trek. In deze sf-serie worden dit soort geluiden vaak gebruikt”, legt de Duitse wetenschapper uit. “Daarom hebben we de kikkers vernoemd naar Kirk, Picard, Sisko, Janeway, Archer, Burnham en Pike – zeven van de meest iconische Starfleet-kapiteins uit de serie.”
To boldly go where no one has gone before
“Deze kikkers klinken net als bepaalde geluidseffecten uit Star Trek. Maar om hun bijzondere gekwaak te horen, hebben we wel flink moeten reizen en door de rimboe moeten ploeteren. Het waren lange hikes, maar het was de moeite dubbel en dwars waard”, zegt collega Mark Scherz van het Natural History Museum of Denmark. “Sommige soorten zijn te vinden op plaatsen waar ook toeristen kunnen komen, maar voor andere soorten moesten we uitgebreide expedities ondernemen naar afgelegen bossen en bergtoppen. Het voelde echt als een wetenschappelijke ontdekkingsreis, iets dat helemaal in de geest van Star Trek past.”
Buitenaardse geluiden
Deze buitenaardse kikkergeluiden staan bekend als ‘advertentieoproepen’: een vorm van zelfpromotie waarmee mannelijke kikkers hun geschiktheid als partner tonen aan vrouwtjes. De kikkers leven langs snelstromende beken in de meest bergachtige gebieden van Madagaskar. Dit is een erg luidruchtige omgeving, en dat verklaart ook meteen het ontstaan van de hoge piepgeluiden.
Voor Star Trek-fans zullen sommige kikkergeluiden klinken als de ‘boatswain whistle’ (een 24ste-eeuws bootsmansfluitje) of een ’tricorder’ (fictieve handsensor). Voor mensen die geen idee hebben wie captain Jean-Luc Picard of captain Kirk van de USS Enterprise was, kunnen de geluiden eerder op die van vogels of insecten lijken.
Luister hieronder naar enkele van de gekke kikkergeluiden:
Over het natuurgeweld heen kwaken
“Als de kikkers zouden kwaken zoals de Europese kikkers die we allemaal kennen, dan zouden ze simpelweg niet te horen zijn, vanwege het kolkende geruis van het snelstromende water”, vertelt onderzoeker Jörn Köhler, werkzaam bij het Hessisches Landesmuseum in Darmstadt. “Hun hoge trillingen en fluittonen steken fel af tegen dat achtergrondgeluid.” Het uiterlijk van de nieuw ontdekte soorten lijkt bedrieglijk veel op elkaar. Ze zijn, zeker in het wild, op het oog dan ook moeilijk uit elkaar te houden. Maar door de unieke geluiden die ze uitstoten, waren de wetenschappers in staat om de bijzondere kikkers van elkaar te onderscheiden.
Enorme biodiversiteit
Madagaskar staat bekend om zijn enorme biodiversiteit. Elk bezoek aan de regenwouden brengt weer nieuwe ontdekkingen met zich mee. Het eiland, dat ongeveer zo groot is als Frankrijk, is de thuisbasis van ongeveer 9 procent van alle kikkersoorten ter wereld. “Wat we hier in de afgelopen decennia ontdekt hebben aan soorten is nog maar het topje van de ijsberg. De regenwouden hebben nog zoveel meer te bieden”, jubelt professor Andolalao Rakotoarison van de Université d’Itasy op Madagaskar. “Elke keer als we het bos in gaan, vinden we weer nieuwe soorten. Alleen al onder de kikkers zijn er ongetwijfeld honderden soorten die we nog niet hebben beschreven.”
Kwetsbaar
In de afgelopen tien jaar hebben Rakotoarison en haar team al zo’n honderd nieuwe kikkersoorten op het eiland gevonden. De onderzoekers hopen dat deze nieuwe kennis bijdraagt aan de bescherming van de regenwouden van Madagaskar. Omdat de verschillende soorten vaak in kleine gebieden leven en alleen kunnen overleven op bepaalde hoogtes en in speciale microhabitats, zijn ze bijzonder kwetsbaar voor veranderingen in het klimaat en hun omgeving.
Het team pleit dan ook voor meer bewustzijn rond het behoud van de biodiversiteit op Madagaskar, zodat deze unieke soorten en hun leefgebieden voor de toekomst bewaard blijven. Tegelijkertijd hopen ze hun ontdekkingsreizen voort te zetten, op zoek naar nog meer nieuwe soorten in onontdekte bossen.
