Zelfs kankerverwekkende stoffen krijgen blinde molrat er niet onder

blinde molrat

Zelfs als we blinde molratten blootstellen aan chemische stoffen die kankerverwekkend zijn, krijgen ze geen kanker. En dat komt door mechanismen die het dier tevens beschermen tegen ouderdom en zuurstofgebrek. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek.

Onderzoekers van de universiteit van Illinois verzamelden twintig blinde molratten en twaalf muizen en zes ratten. Alle dieren werden vervolgens blootgesteld aan twee kankerverwekkende stoffen. Alle muizen en ratten ontwikkelden daarop tumoren. Slechts één van de molratten kreeg ook een tumor.

Resistent
“Wij tonen aan dat blinde molratten in vergelijking met muizen en ratten zeer resistent zijn voor kankerverwekkende stoffen,” concludeert onderzoeker Mark Band. Hoe dat exact komt, is onduidelijk, maar het lijkt iets te maken te hebben met de genen die de molrat helpen om in een omgeving met weinig zuurstof (ondergrondse gangen) te overleven. Deze genen spelen ook een rol bij het ouder worden en het onderdrukken van kanker. “We denken dat deze drie fenomenen – bestand zijn tegen een omgeving met weinig zuurstof, een lang leven en resistentie voor kanker – met elkaar samenhangen.”

De naakte molrat

Hoewel de blinde molrat zo op het eerste gezicht wel op de naakte molrat lijkt, behoren de twee niet tot dezelfde familie Toch zijn er wel overeenkomsten. Zo leeft ook de naakte molrat uitzonderlijk lang en kan deze zich met weinig zuurstof redden. Bovendien is de naakte molrat eveneens resistent tegen kanker.

Fibroblasten
Band en zijn collega’s trekken die conclusie nadat ze de fibroblasten van naakte molratten, muizen en ratten bestudeerden. Uit eerder onderzoek onder naakte molratten bleek al dat fibroblasten en de stoffen die zij uitscheiden kanker tegengaan. Dat blijkt ook bij blinde molratten het geval. Hun fibroblasten bleken zowel longkankercellen als borstkankercellen te bestrijden. Wanneer de onderzoekers vloeistoffen uit de fibroblasten verwijderden en deze in gekweekt weefsel spoten, verdwenen ook uit dat weefsel de borst- en longkankercellen. De fibroblasten van muizen hadden dat effect niet.

Om die resultaten te kunnen verklaren, richtten de onderzoekers zich op de genexpressie van blinde molratten in een gewone omgeving en in een zuurstofarme omgeving. In beide situaties hadden de blinde molratten een verschillende genexpressie als het ging om genen die DNA repareren en die expressie verschilde tevens van de genexpressie van muizen en ratten. Blinde molratten blijken van nature een variant van het p53-gen hebben. Dit gen bepaalt indirect de activiteit van andere genen en heeft dus invloed op de wijze waarop het dier op zijn omgeving reageert. De variant van dit gen (die de blinde molrat dus bezit) onderdrukt het sterven van cellen, maar promoot het repareren van DNA. Dat de blinde molratten over zo’n gen beschikken, is logisch, aldus de onderzoekers. De dieren brengen een groot deel van hun tijd in een zuurstofarme omgeving door. Gebrek aan zuurstof kan het DNA beschadigen en zo leiden tot kanker en ouderdom. Mechanismen die beschermen tegen zuurstofgebrek – bijvoorbeeld mechanismen die DNA repareren – verklaren waarschijnlijk ook waarom de blinde molrat resistent is voor kanker. “Dus nu weten we dat er een overlap is tussen de genen die invloed uitoefenen op het repareren van DNA, het dier bestand maken tegen een zuurstofarme omgeving en het onderdrukken van kanker. Welke mechanismen hier precies aan het werk zijn, weten we niet, maar we kunnen wel aantonen dat de mechanismen met elkaar samenhangen.” De onderzoekers hopen de blinde molrat verder te kunnen bestuderen en zo uiteindelijk exact te achterhalen hoe het dier zich wapent tegen kanker. En die informatie kan wellicht gebruikt worden om ook mensen tegen de ziekte in bescherming te nemen.

Bronmateriaal

"Blind mole-rats are resistant to chemically induced cancers" - Illinois.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Bassem-18 (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd