De vondst benadrukt de mate van plasticvervuiling in zelfs de meest afgelegen plekken op aarde.
De meeste mensen zien Antarctica als een afgelegen, relatief ongerepte plek. Maar een nieuwe studie bewijst – helaas – het tegendeel. Voor het eerst hebben onderzoekers namelijk microplastics (stukjes plastic kleiner dan 5 millimeter) in vers gevallen Antarctische sneeuw ontdekt. “Het is ongelofelijk triest,” aldus onderzoeker Laura Revell.
Ross-ijsplateau
Onderzoeker Alex Aves reisde eind 2019 af naar het Antarctische Ross-ijsplateau om sneeuwmonsters te verzamelen. Er waren destijds nog weinig studies verricht naar de aanwezigheid van microplastics in de lucht en het was niet bekend hoe wijdverspreid dit probleem was. “We waren optimistisch dat ze op zo’n afgelegen en ongerepte plek geen microplastics zou vinden,” zegt Revell.
Hoeveelheid
Eenmaal terug in het laboratorium werd al snel duidelijk dat alle 19 verzamelde monsters van het Ross-ijsplateau microplastics bevatten. Bovendien vonden de onderzoekers gemiddeld 29 microplastic-deeltjes per liter gesmolten sneeuw. Dat is veel meer dan eerder in de omringende Rosszee en in het Antarctische zee-ijs is aangetroffen. De onderzoekers zijn geschokt. “Het vinden van microplastics in verse Antarctische sneeuw benadrukt de mate van plasticvervuiling in zelfs de meest afgelegen plekken op aarde,” zegt Aves.
Soorten
In totaal troffen de onderzoekers 13 verschillende soorten plastic aan. Het meest voorkomende soort was PET; een veelgebruikt type plastic voor onder andere frisdrankflessen en kleding. Het team vermoedt dat sommige stukjes plastic duizenden kilometers hebben gereisd voordat ze op Antarctica neerdwarrelden, al is het even waarschijnlijk dat mensen op het koude continent de boosdoeners zijn. Zo was de dichtheid van microplastics nabij de wetenschappelijke onderzoeksstations Scott Base en McMurdo maar liefst drie keer hoger dan aangetroffen op afgelegen plekken op het Ross-ijsplateau.
Bedreiging
De ontdekking dat nu zelfs de sneeuw op Antarctica vervuild blijkt te zijn met onze microplastics, is alarmerend. De bevindingen brengen dan ook een ernstige bedreiging voor het continent aan het licht, aldus de onderzoekers. Dat komt omdat studies hebben uitgewezen dat microplastics negatieve gevolgen kunnen hebben voor het milieu; zo kan het onder andere de groei, voortplanting en algemene biologische functies van organismen aantasten. Op grotere schaal heeft het zelfs invloed op het klimaat, doordat het ervoor kan zorgen dat ijs sneller smelt.
Andere ongerepte plekken
Het is overigens niet voor het eerst dat er op ogenschijnlijk afgelegen en ongerepte plekken microplastics worden aangetroffen. Al eerder zijn er plastics in onherbergzame berggebieden, de diepste trog op aarde en zelfs op de Mount Everest ontdekt. En ook wij ontkomen er niet aan. Onlangs brachten wetenschappers aan het licht dat microplastics zelfs in de diepste delen van onze longen doordringen. Het was daarom misschien slechts een kwestie van tijd voordat er ook plastics in vers gevallen Antarctische sneeuw zouden worden aangetroffen. “Als ik nu terugkijk, ben ik helemaal niet verrast,” zegt Revell. “Uit de onderzoeken die de afgelopen jaren zijn gepubliceerd, hebben we geleerd dat we overal waar we zoeken microplastics vinden.”
Volgens milieuadviseur Natasha Gardiner is de nieuwe studie van ‘enorme waarde’. “Het benadrukt de dringende noodzaak om onze plasticvervuiling te verminderen,” stelt ze. Daar sluit wetenschapper Olga Pantos zich bij aan. “Totdat er enkele belangrijke stappen zijn genomen om het gebruik en beheer van kunststoffen te verminderen, zal plasticvervuiling blijven toenemen,” zegt ze. “Plastic vervalt namelijk in steeds kleinere stukjes, waardoor de concentraties van micro- en nanoplastics gedurende een aanzienlijke periode zal blijven stijgen. Dit benadrukt de noodzaak om plasticvervuiling te verbieden. Verdragen, beleid en regelgeving kosten echter tijd, maar we kunnen allemaal vandaag al een steentje bijdragen om het gebruik en de vervuiling van plastic te verminderen.”
