Er zijn slechts drie objecten afkomstig uit het binnenste van de piramide bekend. Eentje was kwijt, maar is nu weer teruggevonden én onderzocht.
Zeventig jaar lang was het zoek: een zeldzaam en oud object afkomstig uit de befaamde Piramide van Gizeh. Waar het bijzondere object was gebleven, was een groot raadsel. Maar onderzoekers komen nu met geweldig nieuws. Want het vermiste object blijkt nu toch weer boven water te zijn gekomen.
Ontdekking
In 1872 ontdekte onderzoeker Waynman Dixon een drietal voorwerpen in de zogenoemde Koninginnenkamer van de Piramide van Gizeh. De drie prachtige objecten werden de ‘Dixon-relikwieën’ genoemd. Twee ervan – een bal en een haak – liggen veilig en wel opgeslagen in het British Museum; het nationale museum van het Verenigd Koninkrijk. Maar de verblijfplaats van het derde object, een stuk cederhout, was tot overmaat van ramp onbekend.
Wat de functie van het stuk hout in vervlogen tijden precies was, weten onderzoekers niet. Sommigen hebben gespeculeerd dat het deel uitmaakte van een meetlat. Het zou in dat geval een hulpmiddel zijn geweest voor de bouwers van de piramides. De vindplaats verraadt namelijk dat het daar is achtergebleven terwijl de bouw van de piramides nog niet afgerond was. Mocht deze theorie kloppen, dan zou het kwijtgeraakte object mogelijk meer aanwijzingen kunnen geven over de constructie van de piramides.
In 2001 werd een notitie aangetroffen waaruit bleek dat het houten reliek mogelijk was geschonken aan de Universiteit van Aberdeen. Daaropvolgend werden er uitgebreide zoektochten op poten gezet. Helaas leverden deze zoekacties niets op.
Sigarendoosje
Maar vorig jaar kreeg het verhaal opeens een hele nieuwe wending. Curator-assistent Abeer Eladany besloot zich over verschillende voorwerpen uit de Azië-collectie van de universiteit te buigen. Eladany, die oorspronkelijk uit Egypte komt en tien jaar lang in het Egyptisch Museum in Caïro heeft gewerkt, was onmiddellijk geïntrigeerd door een klein sigarendoosje, waar de voormalige vlag van Egypte op gedrukt stond. Gelijk werd duidelijk dat dit doosje niet in de Azië-collectie thuishoorde. En op dat moment wist ze precies wat ze vasthield.
Vondst
Na zeventig jaar vermist te zijn geweest, bleek het zeldzame object uit de Piramide van Gizeh nu toch weer terecht. Eladany kan haar geluk dan ook niet op. “Ik wist meteen wat het was,” vertelt ze. “Blijkbaar heeft het zich al die tijd in een verkeerde collectie verborgen gehouden. Ik ben archeoloog en heb aan opgravingen in Egypte meegewerkt. Maar ik had nooit gedacht dat ik hier, in Noordoost-Schotland, zoiets belangrijks voor het erfgoed van mijn eigen land zou vinden.”
Speld in een hooiberg
Dat het object nu toch, na al die jaren, is gevonden, is een ongelofelijke ontdekking. “De collecties van de universiteit zijn enorm,” vertelt Eladany. “Ze bestaan uit meer dan honderdduizenden voorwerpen. Zoeken naar het object was als het zoeken naar een speld in een hooiberg. Ik kon mijn ogen dan ook niet geloven toen ik me realiseerde wat er in het onschuldig uitziende sigarendoosje zat.”
Datering
Hoewel de uitbraak van het coronavirus de datering van het verloren stuk cederhout wat vertraagde, zijn de resultaten onlangs bekend gemaakt. Hieruit blijkt dat het stuk hout uit de periode ergens tussen 3341 en 3094 voor Christus stamt. Hiermee is het reliek zo’n 500 jaar ouder dan de Piramide van Gizeh zelf. Dit ondersteunt het idee dat het artefact origineel is en niet door degenen die later de kamers verkenden, is achtergelaten. “Het vinden van dit ontbrekende Dixon-reliek was echt een verrassing,” zegt onderzoeker Neil Curtis. “Maar de koolstofdatering was ook een behoorlijke openbaring.”
Bomen
Het voorwerp blijkt bovendien ouder te zijn dan gedacht. Dat kan komen omdat het voorwerp mogelijk is gemaakt van een hele oude boom. Ook kan het te maken hebben met het feit dat bomen zeldzaam waren in het oude Egypte. “Hout was gedurende vele jaren schaars,” legt Curtis uit. “Daarom werd het mogelijk gekoesterd en hergebruikt.”
Nu het houten object weer terecht is, zijn ook de Dixon-relikwieën weer compleet. “Het mag dan maar een klein stukje hout zijn, het is enorm belangrijk aangezien het één van de slechts drie voorwerpen is die ooit uit de piramide zijn gehaald,” aldus Eladany. Het is nu aan geleerden om te debatteren over hoe dit object gebruikt werd en of het opzettelijk, of per toeval in de piramide is gelegd. “Deze ontdekking zal de interesse in de Dixon-relikwieën weer doen oplaaien,” besluit Curtis.
