Zeespiegelstijging: ook de Canadese gletsjers doen een flinke duit in het zakje

Tussen 2005 en 2015 is de hoeveelheid smeltwater van Canadese Arctische gletsjers en ijskappen met zo’n 900 procent toegenomen.

Tot die conclusie komen onderzoekers nadat ze de ijskappen en gletsjers op de Koningin Elizabeth-eilanden bestudeerden. Hun bevindingen zijn verschenen in het blad Environmental Research Letters.

IJs komt en gaat
De Koningin Elizabeth-eilanden behoren tot de Canadese Arctische Eilanden en liggen ten noorden van het Parrykanaal. Gletsjers op de eilanden voeren ijs naar de Noordelijke IJszee, de Baffinbaai en de Straat Nares. De uiteinden van deze gletsjer rusten op het water en het komt regelmatig voor dat stukken van deze gletsjertongen afbreken (afkalven) en het ruime sop kiezen. Zo verliezen de ijskappen massa. Daarnaast kan ijs ook verloren gaan door smelt aan het oppervlak van de gletsjer. In zo’n geval ontstaan op de gletsjer smeltwatermeren en -rivieren en een deel van dat smeltwater weet de weg naar zee te vinden. Maar de gletsjers verliezen niet alleen maar ijs: er komt ook ijs bij en wel wanneer er neerslag op de gletsjers valt.

Satellietbeelden
De onderzoekers keken – aan de hand van onder meer satellietbeelden – hoeveel ijs er tussen 1991 en 2015 op de Koningin Elizabeth-eilanden bij kwam. Ook keken ze hoeveel ijs in diezelfde periode verloren ging en wat de oorzaak daarvan was.

Negentig procent
Uit het onderzoek blijkt dat ijs tot 2005 verloren ging door toedoen van twee factoren die een vergelijkbare impact hadden op de ijskap. Van al het ijs dat verloren ging, was zo’n 52 procent te verklaren door afkalvend ijs aan het uiteinde van de gletsjers. De overige 48 procent was te verklaren door smelt aan het oppervlak van de gletsjer. Maar sinds 2005 ligt het anders: de oppervlaktetemperaturen zijn gestaag gestegen en nu is smelt aan het oppervlak van gletsjers verantwoordelijk voor zo’n 90 procent van al het ijs dat op jaarbasis verloren gaat.

De bevindingen in beeld. Afbeelding: UCI / Jennie Brewton.

Toename
“Het afgelopen decennium is de smelt aan het oppervlak door toedoen van hogere temperaturen enorm toegenomen,” vertelt onderzoeker Romain Millan. Gemiddeld ging er tussen 2005 en 2015 op deze manier zo’n 30 gigaton ijs per jaar verloren. Eerder was dat gemiddeld nog zo’n 3 gigaton per jaar.

Dat smelt aan het oppervlak enorm is toegenomen, is met name verontrustend omdat het – in tegenstelling tot afkalvende ijsbergen – een directe bijdrage kan leveren aan een stijgende zeespiegelstijging. Wanneer een deel van een gletsjer afkalft, leidt dat niet direct tot een stijgende zeespiegel, omdat zo’n ijsberg reeds in het water ligt. Anders is het voor smeltwater dat zich vanaf het land een weg baant naar de kust. Volgens de onderzoekers zijn de Canadese gletsjers het afgelopen decennium dan ook een grote bijdrage gaan leveren aan een stijgende zeespiegel. En het lijkt erop dat de Canadese gletsjers dat nog wel even volhouden. “Met de aanhoudende, snelle opwarming van het Noordpoolgebied is het aannemelijk dat het ijsmassaverlies in de regio van de Koningin Elizabeth-eilanden de komende decennia sterk zal toenemen.”

Bronmateriaal

"Canadian glaciers now major contributor to sea level change, UCI study shows" - University of California, Irvine
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / John Sonntag.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd