In Malawi is een jong meisje besmet geraakt met wilde polio. Het is het eerste geval in Afrika in meer dan vijf jaar tijd.
In het Oost-Afrikaanse land Malawi is bij een jong meisje het wilde poliovirus type 1 aangetroffen. Dat laten de gezondheidsautoriteiten weten. De diagnose is een behoorlijke tegenslag. Want hoewel het hele continent Afrika vorig jaar nog poliovrij werd bestempeld, spreekt Malawi momenteel al van een uitbraak.
Polio is een zeer besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door een virus. Het dringt het zenuwstelsel binnen en kan binnen enkele uren totale verlammingen veroorzaken. Besmetting kan plaatsvinden door contact van de mond met ontlasting (bijvoorbeeld als een besmet persoon na een toiletbezoek zijn handen niet goed wast) of – in mindere mate – via besmet water of voedsel. Het virus vermenigvuldigt zich vervolgens in de darm. De ziekte greep met name na de Tweede Wereldoorlog om zich heen en maakte steeds meer slachtoffers. Polio treft vooral kinderen onder de vijf jaar. De eerste symptomen van de ziekte – die niet genezen, enkel voorkomen kan worden – zijn koorts, vermoeidheid, hoofdpijn, braken, pijn in de ledematen en een stijve nek. Eén op de 200 infecties leidt tot onomkeerbare verlamming, meestal van de benen.
Het meisje dat met wilde polio is gediagnosticeerd, leeft in de Malawiaanse hoofdstad van Lilongwe. Het is het eerste geval in Afrika in meer dan vijf jaar tijd.
Afrika poliovrij
“Het voorlaatste geval van wilde polio in Afrika werd in 2016 in Noord-Nigeria vastgesteld,” vertelt Modjirom Ndoutabe, poliocoördinator van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor Afrika. Vier jaar later werd het continent door de WHO poliovrij verklaard, nadat alle vormen van wilde polio waren verdreven. Dat de ziekte steeds verder werd teruggedrongen, was met name te danken aan vaccins. “In 2021 waren er wereldwijd slechts vijf gevallen,” aldus Ndoutabe.
Pakistan
Vermoedelijk heeft het meisje het zeer besmettelijke poliovirus opgelopen in Pakistan. Laboratoriumanalyse toont namelijk aan dat de in Malawi gedetecteerde stam verband houdt met de stam die circuleert in de Pakistaanse provincie Sindh. Bovendien is het bekend dat het poliovirus nog altijd in Pakistan en Afghanistan rondwaart. “Zolang er op de wereld nog wilde polio bestaat, lopen alle landen het risico het virus te importeren,” onderstreept Matshidiso Moeti, regionaal directeur van de WHO voor Afrika.
Maatregelen
Malawi neemt momenteel dringende maatregelen om de verdere verspreiding van het poliovirus te voorkomen. “Dankzij het vermogen om het virus snel op te sporen, kunnen we snel reageren en kinderen beschermen tegen de slopende ziekte,” aldus Moeti. Ook in de buurlanden wordt het toezicht op de ziekte opgeschaald.
Status
Dat wilde polio nu toch weer in Afrika is opgedoken, is een enorme tegenslag en drukt de feeststemming van vorig jaar behoorlijk, toen zoals gezegd het continent nog poliovrij werd bestempeld. Deze prestigieuze status behoudt het continent, ondanks de besmetting in Malawi, overigens wel. Dat komt omdat het om een geïmporteerd geval uit Pakistan gaat.
De hoop is natuurlijk dat het bij één besmetting blijft. Of dat ook zo is, zal echter nog moeten blijken. In ieder geval wordt er alles aan gedaan om te voorkomen dat de ziekte zich verder verspreidt. “We zullen alle middelen mobiliseren om Malawi te helpen,” besluit Ndoutabe.
